03 Şubat 2000'de İzmir'in Hatay semtinde Erkan Karalan adlı şahıs, işlettiği marketin içinde başına torba geçirilerek öldürülmüş olarak bulundu.
İstanbul Kağıthane'de 06 Şubat 2000 gecesi boğazı kesilerek sokağa atılmış kimliği belirsiz bir erkek cesedi bulundu.
Ankara Keçiören'de otopark işletmeciliği yapan Ahmet Aramaz adlı kişi, 09 Şubat 2000 akşamı, Yakacık Mahallesi Şenlik Blokları önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
13 Şubat 2000'de İstanbul Bakırköy'deki Türkmenistan Başkonsolosluğu'nda görevli Lale Cansu adlı kadın, çalıştığı kısımda ölü bulundu.
13 Şubat 2000'de İstanbul Pendik Kurnaköy ormanlık alanında devriye gezen jandarma ekipleri, elektrik kablosuyla boğularak öldürülmüş Celal Gökdere adlı kişinin cesedini buldular.
15 Şubat 2000'de İstanbul Bağcılar'da silahlı saldırıya uğrayan Şahin Gök adlı şahıs, hayatını kaybetti.
15 Şubat 2000 akşamı, Ankara'nın Keçiören ilçesi Hacı Kadın Deresi içinde Müfile Tekilarslan adlı kadına ait olduğu bildirilen bir ceset bulundu.
Nevşehir Ürgüp'e iplik numunesi görmeye gittikleri belirtilen Kayserili işadamları Kadir Çelik ve Mustafa Akoğlu'nun cesetleri, 16 Şubat 2000'de beş saat arayla İncesu ilçesi Aksalur Mevkiinde bıçaklanmış olarak bulundu. İşadamlarından Akoğlu'nun ölmeden önce oğlu Osman Akoğlu'nu cep telefonuyla aradığı "Kadir abini yaraladılar, benim peşimdeler. Ben kaçıyorum" diyerek yardım istediği belirtildi.
20 Şubat 2000 gecesi İstanbul Boğazköy mevkiinde boğazı kesilerek öldürülmüş minibüs şoförü Bülent Tuğluğ'un cesedi bulundu.
21 Şubat 2000'de Şırnak'ın İdil ilçesi Duru köyü yakınlarında silahlı saldırıya uğrayan Ramazan Güzel adlı şahıs hayatını kaybetti.
24 Şubat 2000'de Adana Mavi Bulvar'da boğularak öldürülen Mehmet Çöl adlı şahsın cesedi bulundu.
26 Şubat 2000 gecesi, İstanbul-Bursa Karayolu Panayır kavşağında kırmızı ışıkta arabasıyla duran Mehmet Söğüt adlı büfeci, arka araçtaki kimliği belirsiz üç kişinin silahlı saldırısı sonucu hayatını kaybetti.
27 Şubat 2000'de İstanbul Topkapı mevkiinde yol kenarında çürümüş bir ceset bulundu. Yapılan incelemeler sonucu ceset üzerinde Hıdır Yıldırım adına düzenlenmiş bir kimlik bulunurken, cesedin 25 günlük olabileceği belirtildi.
YERİNDE İNFAZ ve İŞKENCE İLE ÖLÜM
Şanlıurfa'nın Ceylanpınar ilçesinde Hizbullah üyesi olduğu iddia edilen Lütfü Bayol'un evine 7 Şubat'ta baskın düzenlendi. Baskın sırasında çatışmaya girdiği öne sürülen baba Şeyho Bayol (65) öldürüldü. Bayol'un oğlu Cuma Bayol, "Evde çatışmaya girecek kimse yoktu. Babam 65 yaşındaydı. Kapı çalındığında pijamasıyla çıkmış ve ateş açılmış" derken operasyonla ilgili soruşturma başlatıldı.
Sakarya'nın Hendek ilçesinde "tecavüz" ve "hırsızlık" suçlarından hakkında tutuklama kararı bulunan Aziz Tokay, jandarmaların evine düzenlediği baskınla öldürüldü. Tokay'ın, jandarmanın "dur" ihtarına uymadığı için öldürüldüğü iddia edildi.
Şanlıurfa'nın Suruç ilçesi yakınlarında, Suriye sınırından gece girmek isteyen Hasan Hekim bin Mustafa adlı kişi, askerlerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti.
Van'da çıkan çatışma sonrasında 5 polis ve 5 Hizbullah militanı ölürken, 6 polis de yaralandı.
SİVİLLERE YÖNELİK EYLEMLER
Tokat'a bağlı Çerdiğin köyü kırsalında avlanan 11 sivile, silahlı bir grubun saldırısı sonucu Ahmet Sesli adlı avcının hayatını kaybettiği belirtildi.
İstanbul'da Üsküdar İlçe Emniyet Müdürlüğü Merkez Polis Karakolu'na; Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi'ne; Ümraniye'de Beşpınar adlı markete; Şişli'deki Atatürk Müzesi'ne, Şişhane'de Turkcell ve Telsim bayilerine, Eminönü'ndeki İstanbul Müftülüğü'ne, Alibeyköy Cemevi'ne; CHP Fatih ilçe binasına; Atatürk Müzesi'ne; Adana'da Seyhan ve 5 Ocak Vergi Dairelerine; İçel'in Mut ilçesinde bir kırtasiye dükkanına bomba atıldı.
10 Şubat 2000 gecesi saat 03:00 sularında Diyarbakır'ın Bağlar semtindeki evine düzenlenen baskında sivil polis oldukları belirtilen kişilerce gözaltına alınan Ömer Özer adlı kişiden haber alınamadı. Özer'in eşi Şadiye Özer'in başvurusuna Diyarbakır DGM Başsavcılığı, gözaltında olmadığı cevabını verdi.
Diyarbakır'ın Kulp ilçesi Nerçek köyü Nihek mezrasına 2 Şubat 2000 gecesi baskın düzenleyen Hamzalı köyü korucuları, Mehmet Öztürk adlı şahsın ellerini bağlayarak 13 yaşındaki kızı Çiğdem'i kaçırdılar. Baba Öztürk'ün şikayeti üzerine jandarma küçük kızı koruculardan alırken, korucular hakkında hiçbir işlem yapılmadığı belirtildi.
Antalya'da yalnız yaşayan emekli imam Müslüm Yenioğlu'ndan Ramazan Bayramı'nın ikinci gününden beri haber alınamadığı belirtildi. İl Emniyet Müdürlüğü'ne başvuruda bulunan oğlu Halil Yenioğlu, babasının hayatından endişe ettiğini belirtti.
Diyarbakır'ın Bismil ilçesinde bir kahvehanede çalışan Hakim Tayfur (14) adlı çocuğun babası Halis Tayfur, oğlundan iki haftadır haber alamadığını belirtti. Baba Tayfur, oğlunun 02 Şubat 2000'den beri eve gelmediğini, ilgili mercilere başvurduğunu ancak bir sonuç alamadığını söyledi.
9 Ocak 2000'de İstanbul Küçükyalı'daki dükkanına gitmek üzere evinden ayrılan İsmail Öncel'den bir daha haber alınamadı. Yakınlarının, ilgili mercilere yapmış olduğu başvurulardan da bir sonuç çıkmadı.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü Siyasi Şube'de üç yıl önce gözaltında tutulduğu sırada tecavüze uğrayan Asiye Zeybek Güzel'in avukatları Ercan Kanar ve Keleş Öztürk, tecavüzle ilgili soruşturmayı yürüten Fatih Cumhuriyet Savcısı İrfan Özliyen ile görüştü. Görüşme sonrası bir açıklama yapan Kanar, Türkiye'nin altına imza attığı uluslararası sözleşmelerle tecavüzü insanlık suçu olarak kabul ettiğini ancak bu suçun cezalandırılması için gerekli adımların atılmadığını, Zeybek olayının buna örnek olduğunu söyledi.
İskenderun Emniyet Müdürlüğü'nde "coplu tecavüz"e uğradığını öne süren Fatma Deniz Polattaş'ın (19) iddiasını inceleyen İskenderun Memurin Muhakematı Komisyonu, polisler hakkında dava açmaya yeterli kanıt bulunamadığı kararını aldı. 15 Aralık 1999 tarihinde alınan komisyon kararı, mağdur avukatı Bülent Akbay'a 10 Şubat 2000 tarihinde tebliği edildi.
06 Şubat 2000'de İstanbul Sarıgazi'de EMEP'in 2. Olağan Kongresi'ne çağrı afişleri asarken gözaltına alınanlardan EMEP Sarıgazi Belde yöneticisi Hüseyin Genç'e polisin copla tecavüz ettiği belirtildi.
PKK adına faaliyet yürüttükleri gerekçesiyle tutuklanan HADEP'li Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Feridun Çelik, Siirt Belediye Başkanı M. Selim Özalp ve Bingöl Belediye Başkanı Feyzullah Karaaslan'ın avukatları, müvekkillerinin gözaltında işkenceyle yalan ifade vermeye zorlandıklarını iddia etti.
Hizbullah davası sanıklarından Cemal Tutar ve Edip Gümüş'ün avukatları, müvekkillerine işkence yapıldığını belirttiler.
Ankara Numune Hastanesi'nde çalışan SES üyesi Erkan Han'ın, hasta yakını olduğunu iddia eden sivil polislerce dövüldüğü belirtildi.
Yozgat Cezaevi'nde tutuklu bulunan Behzat Örs'ün, Ankara Emniyeti'nde gözaltındayken gördüğü işkence nedeniyle polisler aleyhine açtığı davanın duruşmasında, Örs'ün emniyette çekilmiş sorgu görüntüleri izlendi. Mahkeme heyeti, Örs'ün, sol göğsü ve karnı başta olmak üzere vücudunda ağrıların bulunduğu ve yorgunluk belirtisi gösterdiğini kayda geçti.
24 Şubat'ta evine düzenlenen baskında öldürülen kimliği belirsiz bir kişi ile ilgili olarak eşi ve kızı ile birlikte gözaltına alınan İsa Güney'in, ailesinin gözü önünde dayaktan geçirildiği belirtildi.
Aksaray merkez ilçeye bağlı Altınkaya beldesi Jandarma Karakolu'nda askerliğini yapan Mehmet Akay, denetleme öncesi apandisitten rahatsız olduğunu söyleyince, Astsubay Üstçavuş Mehmet Mansur Avcı tarafından "Sen nasıl bugün hastalanırsın" diye tekme tokat dayak yediğini söyledi. Fenalaşınca, Konya Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne kaldırılan Akay'ın yediği dayak sonuca dalağının parçalandığı, iç kanama geçirdiği ve ciğerlerinin de darbe aldığı belirlendi. Akay'ın dalağı ameliyatla alınırken, Astsubay Avcı ise tutuklanarak Mamak Askeri Cezaevi'ne kondu.
İstanbul Esenyurt'ta gözaltına alınan Cafer Çiğdem ve İlker Yıldız adlı gençler, polisin iddia ettiği hırsızlık olaylarını kabul etmeyince, Gayrettepe Asayiş Şube Müdürlüğü'nde ters ve düz askı, elektrik ve kaba dayak şeklinde çeşitli işkencelere maruz kaldılar. 7 Şubat'ta götürüldükleri Büyükçekmece Sağlık Ocağı'nda işkence gördüklerine dair rapor aldıkları halde, şahıslar tutuklanarak Metris Cezaevi'ne konuldular. İşkenceyle imzalatılan tutanak nedeniyle gençlerin 18 ayrı hırsızlık suçlamasının sanığı konumuna düştükleri belirtildi.
Erzurum Cezaevi'ne, Mardin'den yakınını ziyarete giden Gülsüm Canan ve Rahime Canan adlı şahıslar, cezaevi çıkışında bir araca bindirilerek işkenceden geçirildikleri söylediler.
1997 yılında bir kavgaya karıştığı iddiasıyla gözaltına alınan Orhan Kur adlı kişiye, karakolda işkence yapan polis memurları Bülent Tezek ve Mustafa Yurdakul'un yargılanmasına İzmir 7. Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Kur, polislerin cezalandırılmasını isterken, mahkeme heyeti, hangi karakolda görevli oldukları belli olmayan Tezek ile Yurdakul'un nerede çalıştıklarının belirlenmesi için İzmir Emniyet Müdürlüğü'ne yazı yazılmasına karar vererek duruşmayı erteledi.
DSP Bursa Milletvekili Ali Arabacı'nın yazılı soru önergesini yanıtlayan İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, "TCK'nın 245. maddesi uyarınca haklarında işlem yapılan 1095, TCK'nın 243. Maddesi uyarınca da haklarında işlem yapılan 118 personel hakkında meni muhakeme kararı verilmiştir. Haklarında TCK'nın 245. Maddesine göre işlem yapılan personelden 278'i, TCK'nın 243. Maddesine göre işlem yapılan personelden de 68'i hakkında takipsizlik kararı öngörülmüştür. Kötü muameleden dolayı 84, işkenceden dolayı da 10 personel hüküm giymiştir." dedi.
İstanbul Valisi Erol Çakır, sendikacı Süleyman Yeter'in işkenceyle öldürüldüğüne ilişkin rapor hazırlayan Adli Tıp Kurumu 1. İhtisas Dairesi üyesi Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı'nın, "polisi suçlu çıkarmak için aşırı çaba sarfettiği" iddiasıyla görevinden alınması için Adalet Bakanlığı'na başvurdu. Bakanlık da, Fincancı hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunurken, yürütülen soruşturma sonucunda savcılık takipsizlik kararı verdi.
İzmir Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şubesi Ağır Suçlar Bürosu eski Amiri Hacı Murat Dursun'un, gözaltına alınan 5 kişiye (Yüksel Sırtı, Ender Bayram, Tolga Kanat, Umut Özçalık ve Recep Işık) işkence yapmak suçlamasıyla yargılanmasına İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı.
Samsun'da Sosyalist İktidar Partisi üyesi Aytekin Cintamür, polisin kendisini kaçırarak tehdit yoluyla ajanlık teklifinde bulunduğunu söyledi.
İstanbul 6 Nolu DGM'de görülen MLKP davasında, bir önceki duruşmada tecavüze uğradığını belirterek suç duyurusunda bulunan Muhabbet Kurt, cezaevi dış güvenlik sorumlularının kendisini tehdit ettiğini belirterek "Tahliye olan arkadaşlarıma Muhabbet'e selam söyleyin. Ona biz de tecavüz edeceğiz" dediklerini söyledi.
HADEP İstanbul İl Gençlik Komisyon üyesi Adnan Akdeniz'in, yakınını ziyaret için gittiği Bursa Cezaevi önünde gözaltına alınarak ajanlık yapmaya zorlandığı belirtildi.
Almanya'dan sınırdışı edilerek 10 Ocak'ta Türkiye'ye gelen Yusuf Demir, üç kez gözaltına alınarak işkence gördüğünü, ajanlık teklifinde bulunulduğunu söyledi. Demir, 21 Şubat 2000 günü avukatıyla birlikte İzmir Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
ADANA: IMF'yi protesto amacıyla bildiri dağıtan Halkevleri üyesi 11 kişi; polislerin tecavüzüne maruz kalan K.Ö'nün haberini yapan Özgür Bakış Gazetesi muhabiri Ayşe Tusun;
AKSARAY: Bir ihbar üzerine Muhsin I.'nın evine düzenlenen baskında "irticai faaliyette" bulundukları iddiasıyla 4 kişi;
ANKARA: Kimliksiz oldukları ve durumları şüpheli görüldükleri gerekçesiyle 368 kişi; FP Sincan ilçe teşkilatına düzenlenen baskında iki partili; Mamak'ta afiş asan 3 Halkevi üyesi;
BİNGÖL: Belediye Başkanı Feyzullah Karaaslan;
BURDUR: Burdur Ağlasu Eynazlı Camii imamı Ahmet Ali Yavuz, eşi Yeşilbaşköy Kız Kur'an Kursu Hocası Fatma Yavuz ile Bala Camii imamı Hasan Ali Yüksel ve eşi Fatma Yüksel, Cüppeli Ahmet Hoca'nın kasetlerini bulundurdukları gerekçesiyle;
BURSA: Evlerine düzenlenen baskınlarda 6 HADEP'li; cezaevine yakınını ziyarete giden HADEP İstanbul İl Gençlik Komisyon üyesi Adnan Akdeniz;
DİYARBAKIR: Büyükşehir Belediye Başkanı Feridun Çelik; belediye başkanlarının gözaltına alınmasını protesto edenlerden 3 kişi;
DÜZCE: Sorunlarını gündeme getirmek isteyen gruba yönelik müdahale soncu 12 kişi;
EDİRNE: Trakya Üniversitesi Öğrencisi Yalçın Demirpolat; Avrupa'ya geçmek isteyen 209 mülteci;
ERZURUM: Hacı Yadigar Kur'an Kursuna düzenlenen baskında öğrencilere Kur'an öğreten Latife Soyupak;
İSTANBUL: Pendik Kurtköy'deki evine düzenlenen baskın sonucu Hasan Aydın Tunç; Kızılbayrak Gazetesi Yazı İşleri Müdürü İbrahim Gümüş; düzenlenen operasyon sonucu "şüpheli şahıs" oldukları gerekçesiyle 287 kişi; İkitelli'de cezaevlerine ilişkin afiş asan 5 kişi; Gazi Mahallesi'ne haber amacıyla giden Özgür Bakış Gazetesi muhabiri Cengiz Kapmaz; Metris Cezaevi'nden kefaletle serbest bırakılan Bilim Araştırma Vakfı Başkanı Tarkan Yavaş ve eski Başkan Altuğ Berker, cezaevi çıkışında; Gaziosmanpaşa'da lastik yakarak izinsiz gösteri yaptıkları gerekçesiyle 9 kişi; Avcılar Lisesi'nde İstanbul Emek Gençliği imzalı bildirileri dağıtmak isteyen 8 kişi; HADEP Bahçelievler, Esenler ve Güngören ilçe teşkilatlarından 13 kişi; İHD'nin "insan haklarına saygı" yürüyüşünden 208 kişi; Sarıgazi'de afiş asan 9 EMEP'li; evine düzenlenen baskınla Merçin Baran adlı kişi; Sarıgazi'de EMEP'in 2. Genel Kongresi'ne çağrı afişleri asmak isteyen 32 partili; Kartal'da evlerine düzenlenen baskınla Özkan ve Canan Kılıç kardeşler; bir konuşması nedeniyle Ahmet Ünlü (Cüppeli Ahmet Hoca); gazeteci Asiye Güzel Zeybek'e işkenceyle tecavüz eden polislerin duruşmasında 5 kişi;
İZMİR: "Huzur" operasyonunda şüpheli ve kimliksiz oldukları gerekçesiyle 109 kişi;
KARS: Kafkas Üniversitesi öğrencisi 9 kişi ile bu kişilerin duruşmasını izlemek isteyen 15 HADEP'li;
KOCAELİ: Depremzedelerin eylem planlayıcısı olmakla suçlanan Kızılay Bölge Koordinatörü Kemal Aydın; şüpheli oldukları gerekçesiyle 33 kişi;
MALATYA: PKK'ya yardım ve yataklık ettikleri gerekçesiyle Zeki Kılıçgedik ve Mehmet Yücedağ adlı HADEP'liler;
MARDİN: Bir eve düzenlenen baskında HADEP Merkez Kadın Komisyonu üyesi Elif Tokay ile birlikte 4 kişi;
SİİRT: Pervari ilçesine bağlı Beğendik beldesinde ava giden 20 köylü, HADEP Siirt il binası önünden Özgür Bakış Gazetesi muhabiri Salih Erol ile gazetenin dağıtımcısı M. Sıddık Çelik; Belediye Başkanının gözaltına alınmasını protesto eden 105 partili; PKK'ya yardım ve yataklık ettiği iddiasıyla Gökçebağ Beldesi'nin Belediye Başkanı Behrem Aydın; Siirt Belediye Başkanı M. Selim Özalp; 1997 yılı Eylül ayında terketmek zorunda kaldığı Eruh'a bağlı Üzümlük köyüne geri dönen Ali Toprak; HADEP Genel Başkan Yardımcısı Niyazi Bulgan, PM üyesi Veysel Turhan, Siirt İl Başkanı Ahmet Konuk ve il yöneticisi Tahir Can;
ŞANLIURFA: Özgür Halk Dergisi'ni dağıttıkları gerekçesiyle Kamil Solak ve Müslüm Solmaz;
ŞIRNAK: Beytüşşebap ilçesine bağlı Savet köyünden 4 kişi;
TOKAT: Feyz Dergisi'ne düzenlenen baskında aralarında derginin sahibi İlhan Şenerin de bulunduğu 13 kişi; Furkan Dergisi okuru 7 kişi;
VAN: HADEP Merkez Kadın Komisyonu üyesi Nesrin Çıplak'ın da aralarında bulunduğu 4 HADEP'li;
ZONGULDAK: İl merkezinde kimlik bulundurmadıkları gerekçesiyle 5 kişi gözaltına alındı.
BİNGÖL : Belediye Başkanı Feyzullah Karaaslan;
DİYARBAKIR: PKK'ya yardım ve yataklık ettikleri gerekçesiyle Büyükşehir Belediye Başkanvekili'nin de aralarında bulunduğu 11 kişi; PKK adına faaliyet yürüttükleri gerekçesiyle HADEP Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Feridun Çelik;
İSTANBUL: Sarıgazi'de afiş asarken gözaltına alınan 9 EMEP'li;
KAHRAMANMARAŞ: "Tufancılar" oldukları belirtilen 18 kişi;
MALATYA: PKK'ya yardım ve yataklık ettiği gerekçesiyle HADEP'li Zeki Kılıçgedik;
MERSİN: HADEP'li belediye başkanlarının gözaltına alınmalarını protesto gösterilerini izlerken gözaltına alınan Özgür Bakış Gazetesi muhabiri Numan Altıntaş;
SİİRT: Belediye Başkanı M. Selim Özalp; Belediye başkanının gözaltına alınmasını protesto edenlerin 2'si tutuklandı.
SİİRT : Daha önce hayvanların Eruh İlçe Jandarma Taburu'nun görüş alanındaki bölgeler dışında otlatılmasına izin vermeyen askerlerin, 5 Şubat'tan itibaren hayvanların ahırlardan çıkarılmalarını yasakladıkları belirtildi. 1997 yılı Eylül ayında terketmek zorunda kaldığı Eruh'a bağlı Üzümlük köyüne geri dönen Ali Toprak, "Senin dönmene kim izin verdi" denilerek askerler tarafından Mersin'e geri gönderildi. Siirt E Tipi Cezaevi'nden 5 ay önce tahliye olan 11 köylüden 4'ü, Eruh Jandarma Karakolu'nda görevli askerlerce, Cintepe köyüne sokulmadıklarından aileleriyle birlikte İstanbul'a göç ettiler.
ŞIRNAK: Beytüşşebap ilçesine bağlı Savet köyüne baskın düzenleyen askerler bazı köylüleri gözaltına alırken, Ahmet Temel adlı köylüyü de dayaktan geçirdiler.
VAN: Özalp ilçesine bağlı Setmanıs köyünden İbrahim Büyük, Muzaffer Şenkal, Beşir Bargi ve Necip Karayılan adlı köylülerin, bayramda satmak üzere Özalp'e götürdükleri 100 koyuna ilçe girişinde askerler tarafından "satış için resmi evraklar eksik olduğu" iddiasıyla el konuldu. Alıkonan koyunlar, MHP ilçe başkanı Hikmet Atilla'nın da aralarında bulunduğu "yediemin" kişilere bakmaları için teslim edildi. Koyun sahiplerine, kişi başına 90 milyon para cezası kesildi. Canlı hayvan ticareti üzerindeki yasak, geçtiğimiz yılın sonunda kaldırılmıştı.
CEZAEVLERİNDE YAŞANAN OLAYLAR
Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde 26 Eylül 1999 tarihinde 10 mahkumun ölümü, 20'sinin de yaralanması ile sonuçlanan olaylar üzerine incelemelerde bulunan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, 10 mahkumun cezaevindeki olaylardan sonra mermi yaraları ve ağır darbeler nedeniyle öldüklerini belirledi. Ölen mahkumların fotoğrafları da Komisyon üyelerinden gizlendi. Cumhuriyet Savcıları Hikmet Önen, Ahmet Mutlu ve Gabbar Veziroğlu tarafından 1 Aralık 1999 tarihinde hazırlanan iddianamede, operasyonda yaralanan tek bir tutuklu olmadığı belirtilmesine karşın, 85 sanık arasında gösterilen Rahmi Eren ve Saime Örs'ün başka suçlardan yargılandıkları ve o tarihte tahliye edildikleri ortaya çıktı. Sanıkların bayan ve erkekler olarak iki bölümde yargılanmaları istenirken, Deniz Akkaş ve Duygu Mutlu adlı sanıklar erkek olmalarına rağmen, bayan tutuklular arasında sayıldılar. 85 Sanık'ın 100'er yılın üzerinde hapisle cezalandırılmaları isteniyor.
Muş E Tipi Cezaevi'ndeki tutuklular, baskıları protesto amacıyla görüşlere çıkmama eylemi başlattılar.
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, tutuklu ve hükümlülerin saç ve sakalı konusunda yeni düzenlemeler getirdi. Düzenlemeye göre, cezaevinde bulunan hiç kimsenin, tutuklu konumunda olsa bile saç ve sakal uzatmasına izin verilmeyecek.
İskenderun Cezaevi'nde iş yerlerine bomba eylemi düzenlemekten tutuklu bulunan Leyla Ayçil'in "avukatın geldi" denilerek polislerin yanına götürüldüğü ve polisler tarafından ajanlık yapmaya zorlandığı belirtildi.
Midyat E Tipi Cezaevi'nde bulunan yakınlarını ziyaret etmek isteyen tutuklu yakınlarının, cezaevinde görevli asker ve gardiyanlar tarafından kaba dayaktan geçirildiği belirtildi.
Kartal Cezaevi'ndeki görüş esnasında "Karagümrük Çetesi" üyesi Ömür Milkayar, satanist Ömer Çelik'e jilet atarak kulağından yaraladı. Çelik'in kulağında 6 cm kesik olduğu belirtildi.
Bursa Cezaevi'nde avukatların görüş haklarının engellendiği belirtildi.
Sivas E Tipi Cezaevi'nde 5 kadın tutuklunun, cezaevi girişinde asker ve gardiyanlarca çırılçıplak soyularak işkenceden geçirildiği ileri sürüldü.
Cezaevinde böbrek hastalığı nedeniyle hayati tehlikesi bulunan ve gözleri görmeyen Hediye Aksoy'un cezası, tedavisinin tamamlanması için 6 ay ertelendi.
İstanbul Baro Başkanı Yücel Sayman, cezaevi protokolünü asla kabul etmeyeceklerini belirterek, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ü istifaya ve avukatlardan özür dilemeye çağırdı. Sayman, protokolün geri çekilmemesi durumunda AİHM'ne gideceklerini söyledi.
Türkiye Barolar Birliği, cezaevlerinde güvenliği sağlama gerekçesi ile Adalet, İçişleri ve Sağlık Bakanlıkları tarafından imzalanan protokole tepki göstererek protokol yürürlükten kaldırılıncaya dek cezaevlerine gitmeme, tutuklu ve hükümlülerle görüşme yapmama kararı aldı.
Kartal E Tipi Cezaevi'nde tutuklu bulunan BAV Fahri Başkanı Adnan Oktar'ın saç ve sakalı kesildi.
Ankara 1 Nolu DGM, İHD tarafından 1 Eylül 1999 tarihinde çıkarılan özel bültendeki yazısında, "PKK'ya yardım ve yataklık ettiği" gerekçesiyle hakkında dava açılan, derneğin genel sekreteri Nazmi Gür'ün beraatine karar verdi.
Ankara DGM Cumhuriyet Başsavcılığı "Anarşi" adlı kitabı nedeniyle FP Karaman Milletvekili Zeki Ünal hakkında inceleme başlattı.
İSTENEN CEZA
YDP eski Genel Başkanı Hasan Celal Güzel hakkında Afyon'da yaptığı bir konuşmadan dolayı TCK'nun 312. Maddesinden dolayı açılan davanın görülmesine Ankara 2 Nolu DGM'de başlandı. Halen Ayaş Cezaevi'nde bulunan Güzel'in üç yıl hapsi isteniyor.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, emekli MİT mensubu Yılmaz Tekin tarafından kaleme alınan ve yayımlandıktan sonra MİT'in başvurusu üzerine toplatılan "Bir Gizli Servis Mensubunun Anıları/Meslekte İlk Yıllar/Çuvaldız 1" adlı kitap nedeniyle Tekin ile Yayıncı Ümit Gürtuna hakkında 7 yıl 6'şar aydan az olmamak üzere ağır hapis istemiyle dava açtı.
Ağrı Belediye Başkanı Hüseyin Yılmaz'ın, "Devleti küçük düşürdüğü ve adli makamlara hakaret ettiği" gerekçesiyle 5 yıl ağır hapis istemiyle Ağrı Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmasına başlandı.
Abdullah Öcalan'ın avukatlığını yapan Ahmet Zeki Okçuoğlu hakkında, yaptığı konuşmalar nedeniyle "Türkiye Cumhuriyeti'nin manevi şahsiyetini alenen tahkir ve tezyif etmek", "cumhurbaşkanı, başbakan ve devletin askeri erkanına hakaret etmek" suçlamalarından İstanbul 3. ve 6. Ağır Ceza Mahkemelerinde açılan iki ayrı davada 28,5 yıla kadar varan hapis cezası isteniyor.
Ankara DGM Savcılığı, HADEP Genel Başkanı Ahmet Turan Demir hakkında, 1999 yılında yaptığı bir konuşmada "bölücülük propagandası" yaptığı gerekçesiyle 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açtı.
Burdur Ağlasun Eynazlı Camii imamı Ahmet Ali Yavuz, eşi Yeşilbaşköy Kız Kur'an Kursu Hocası Fatma Yavuz ile Bala Camii imamı Hasan Ali Yüksel ve eşi Fatma Yüksel, Cüppeli Ahmet Hoca'nın kasetlerini bulundurdukları gerekçesiyle, TCK 312/2'den yargılanmak üzere İzmir DGM'ye sevkedildiler. Sözkonusu şahıslar, satımı yasak olmayan kaset yüzünden tutuksuz olarak yargılanacaklar.
Kamuoyunda "Cüppeli Ahmet Hoca" adıyla tanınan Ahmet Ünlü hakkında, teyp kasetleri ile vaazlarındaki konuşmaları gerekçesiyle TCK'nın 312/2 maddesi uyarınca 1.5 yıldan 4.5 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
VERİLEN CEZA
Ankara DGM, Mücahede Dergisi'nde yayınlanan yazıları dolayısıyla yazar Ramazan Yılmaz'a, iki ayrı davadan TCK 312'den toplam 3 yıl 6 ay hapis cezası verdi.
Abdullah Öcalan'ın yakalanması üzerine HADEP parti binalarında açlık grevi yapan ve "PKK'ya yardım ve yataklık" suçlamasıyla haklarında 7.5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılan, aralarında eski genel başkan Murat Bozlak ve yeni genel başkan Ahmet Turan Demir'in de bulunduğu 18 HADEP yöneticisine, Ankara 2 Nolu DGM 3 yıl 9'ar ay hapis cezası verdi. Mahkeme 29 sanığın da beraatine karar verdi.
Yeni Evrensel Gazetesi'nde geçtiğimiz yıl yayınlanan bir yazı nedeniyle, gazetenin Yazı İşleri Müdürü Tuncay Seyman'a TCK 312/2'den İstanbul 5 Nolu DGM'ce 1 yıl 8 ay hapis cezası verildi. Paraya çevrilen ceza ertelendi.
ONANAN CEZA
Akit Gazetesi yazarı Yaşar Kaplan'ın Van'da yaptığı bir konuşmadan dolayı TCK 312'den verilen 1 yıllık hapis cezası Yargıtay'ca onandı.
CEZAEVİNE GİREN DÜŞÜNCE MAHKUMU
Hazırladığı kasetinde devlete ve orduya hakaret ettiği gerekçesiyle kamuoyunda "Cüppeli Ahmet Hoca" olarak bilinen Ahmet Ünlü, tutuklanarak Bayrampaşa Cezaevi'ne kondu.
KAPATILAN/TOPLATILAN/YASAKLANAN YAYIN VE ETKİNLİK
RTÜK, Kanal D'ye 2 iki gün, İzmir'de yayın yapan Demokrat Radyo'ya bir yıl, Üsküdar FM'e 7 gün, CNN Türk'e, TGRT, Star TV'ye birer gün kapatma cezası verdi.
Özgür Bakış Gazetesi tarafından okurlarına armağan edilen "1900'den 2000'e Kronolojik Albüm Kürtler" adlı albüm İstanbul 6 Nolu DGM tarafından "bölücülük propagandası" yapıldığı iddiasıyla toplatıldı.
FP Karaman Milletvekili Zeki Ünal'ın "Anarşi" adlı kitabı; İletişim Yayınları'ndan çıkan Amerikalı yazar Jonathan Ames'in "Fazladan Bir Adam" adlı kitabı; Deng Dergisi, Halkın Birliği Gazetesi'nin 75. sayısı, Özgür Gelecek Gazetesi'nin 7. sayısı toplatıldı.
Mahmut Baksi'nin Aram Yayınları'ndan çıkan "Her Kuş Kendi Sürüsüyle Uçar" adlı kitabı, örgüt propagandası yaptığı gerekçesiyle İstanbul 1 Nolu DGM tarafından toplatıldı.
Evrensel Yayınevi'nce yayınlanan "Kürt Sorunu ve Demokratikleşme" başlıklı 25 sayfalık kitapçık toplatıldı.
"Takiyyeci Ecevit" başlıklı haber dolayısıyla Akit Gazetesi'nin 21 Şubat tarihli sayısı toplatıldı.
Rekabet Kurulu, reklam soruşturması kapsamında atv'ye 135 milyar 196 milyon, Kanal D'ye de 142 milyar 969 milyon lira idari para cezası uygulanmasını kararlaştırdı.
Ankara Birlik Tiyatrosu'nun oynadığı "Gurbet Kuşları" adlı oyunun Van'da sahnelenmesine Van Emniyet Müdürlüğü izin vermedi.
Yeni Evrensel Gazetesi'nde geçtiğimiz yıl yayınlanan "Kürt Sorunu ya da Tam Hak Eşitliği Mücadelesi" başlıklı yazı nedeniyle 10 gün kapatma cezası verildi.
Tunceli Kültür ve Dayanışma Derneği'nin yayın organı Dersim'in, adı Dersim olduğu için Tunceli Valiliği'nin kararıyla ile girişi ve dağıtımı yasaklandı.
Gazetelere verdikleri bir ilanda "Halkı, sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettikleri" iddiasıyla İstanbul 2 Nolu DGM'de yargılanan Kürt Kültür ve Araştırma Vakfı Başkanı Celal Baykara ve Genel Sekreter Kamber Soypak ile vakfın 9 üyesi, ilk duruşmada beraat etti.
GAZETECİLERE VE YAYIN ORGANLARINA YÖNELIK BASKILAR/KISITLAMALAR
Tokat'ta yayın yapan Kanal T televizyonu bir şiir yüzünden ülkücülerin saldırısına uğradı. Saldırganlar spiker Arzu Dizman'ı tartakladılar.
Yeni Demokrasi Yolunda Özgür Gelecek Dergisi'nin Malatya bürosuna baskın düzenlendi.
Özgür Bakış Gazetesi Siirt Muhabiri M. Salih Erol, Belediye Başkanı M. Selim Özalp'ın gözaltına alınmasına ilişkin gelişmeleri izlemek isterken, sivil polislerin baskılarına maruz kaldı. Erol'u durduran polisler, " Seni bir daha Siirt'te görmeyelim. Yoksa senin için kötü olur" şeklinde tehditlerde bulundular.
HAKARET DAVALARI
Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, yayınlanan bir haberde ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın kişilik haklarına hakaret edildiği gerekçesiyle, Cumhuriyet gazetesini 1 milyar lira manevi tazminat ödemeye mahkum etti.
Hürriyet Gazetesi yazarı Fatih Altaylı, yazdığı bir yazıda DYP Tunceli Milletvekili Kamer Genç'in kişilik haklarına hakaret ettiği gerekçesiyle Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 2 milyar lira tazminat ödemeye mahkum edildi.
Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi, Yeni Asya Gazetesi Sahibi Mehmet Kutlular'ı, bir konuşmasında Deniz Kuvvetleri eski Komutanı emekli Oramiral Güven Erkaya'nın kişilik haklarına hakaret ettiği gerekçesiyle 5 milyar lira tazminat ödemeye mahkum etti.
Danıştay 10. Dairesi, 15 gün beklemeden jet karar alarak, İstanbul Milletvekili Merve S. Kavakçı'nın, "Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine" ilişkin Bakanlar Kurulu kararının iptal istemini oybirliği ile reddetti.
Açık Lise sınavına başörtülü öğrenciler alınmadılar.
Medeni Kanunun kabul edilişinin 74. yıldönümü nedeniyle Milli Kütüphane'de Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle düzenlenen konferansa, Kadınlar Kültür ve Dayanışma Birliği (KADBİR) üyesi Nurten Alkan alınmadı. Alkan'a "Başındakini annenin örtüsü gibi mi örtüyorsun, yoksa türban mı?" sorusunu yönelten görevliler, "Biz konferansı sizin gibileri yok etmek için yapıyoruz. Sizi buraya alamayız. Medeni Kanun sizin bu şekilde dolaşmanıza izin veriyor mu?" diye konuştular.
Milli Eğitim Bakanlığı, Kur'an kurslarında, ideolojik ve siyasi faaliyetlere izin verilip verilmediği, İstiklal Marşı'nın okunup okunmadığı ve kütüphanelerdeki yayınlar konusunda denetimleri daha sıkı yapma kararı aldı.
ÜNİVERSİTELERDE YAŞANAN BASKILAR
Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi ile Eğitim Fakültesi'nde bulunan başörtülü öğrencilerin kayıtları ikinci yarıyıl yaptırılmadı. Başörtülü öğrenciler, okullarına alınmadılar.
İstanbul Üniversitesi'nde ikinci yarıyılda da yüzlerce başörtülü öğrencinin kaydı yapılmadı.
Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde sınıf öğretmenliği sertifikası için kursa giden onlarca başörtülü öğrenci, 5 hafta aradan sonra derslere alınmadılar.
Mahkeme kararıyla okula gitme hakkını kazanmasına rağmen İstanbul Üniversitesine alınmayan Fatma Gökçen, Rektör Alemdaroğlu'nu şikayet için gittiği TBMM YÖK Araştırma Komisyonu'na kabul edilmedi. Bir grup arkadaşıyla birlikte Komisyon üyeleriyle görüşmeye giden Gökçen, Komisyon'un önce randevu verdiğini ancak sözünde durmadığını söyledi.
KAMU GÖREVLİLERİNE YÖNELİK BASKILAR
Kayseri Melikgazi İHL'de görev yapan 4 öğretmenin görevine son verildi.
Milli Eğitim Bakanlığı, 1999 yılı ve Ocak 2000'de 2 bin 930 personel hakkında soruşturma açarken, 40'ı yalnızca Ocak ayında olmak üzere, kıyafet kurallarına uymadıkları iddiasıyla 313 öğretmenin görevine son verdi.
Diyanet İşleri Başkanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı, Hizbullah örgütüne yardım ve yataklık ettikleri iddiasıyla 73 imam hakkında soruşturma başlattı. Soruşturmaların, ortada herhangi bir delil olmaksızın, gazete haberleri üzerine başlatılması tepkilere neden oldu.
YÖK'ün 1999 yılından beri Selçuk, Atatürk, Yüzüncü Yıl, Harran, Kocatepe, Abant İzzet Baysal, Celal Bayar, Cumhuriyet ve Sakarya Üniversitelerinde cumhuriyetin temel niteliklerine aykırı davrandıkları gerekçesiyle araştırma görevlisi, doktor, hemşire, diyetisyen ve öğretim üyesi olan 53 kişinin görevine son verdi.
Çatalca'nın Çatalköyü İlköğretim Okulu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmeni Zehra Rıdvan'ın görevine başörtülü olduğu gerekçesiyle son verildi.
Gaziantep genelinde başörtülü olarak derslere girdikleri gerekçesiyle 21 öğretmen hakkında soruşturma başlatıldı.
Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesi Şehit Hacı Beykaya Lisesi'nde felsefe dersi veren öğretmen Emine Balcı'nın, başörtülü olduğu gerekçesiyle görevine son verildi.
SSK Göztepe Eğitim Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları dalında asistanlık yapan Dr. Ayten Toprak, başörtülü olduğu gerekçesiyle İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü tarafından memurluktan men edildi.
İstanbul Ümraniye Mediha Tansel İlköğretim Okulu'nda görevli Hanife Dumanoğlu'nun görevine son verildi. Dumanoğlu'nun memuriyetten ihraç yazısı 9.12.1999 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu tarafından imzalanırken, öğretmenin savunmasının 23.12.1999 tarihinde alınması dikkat çekti.
YARGILAMALAR
Erzurum Veyisefendi Cami imamı Cemalettin Akyüz, Cuma namazı öncesinde vermiş olduğu vaazda "Devlet idarecilerini alenen zayıf düşürme ve hakaret" niteliği taşıyan sözler söylediği gerekçesiyle tutuklanarak cezaevine kondu.
Başbakanlık Takip Kurulu (BTK), "irtica ile mücadele" çerçevesinde ortaöğretim öğrencilerinin barındığı tüm özel yurtları kapatıp, burada barınan 70 bin öğrenciyi "istemeleri halinde" devlet yurtlarına nakletme kararı aldı. Boş kalan yurtlar ise kapatılacak.
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu, 28 yayını ilköğretim ve ortaöğretim kurullarına tavsiye edilen kitaplar listesinden çıkardı.
"Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araçları İnceleme Yönetmeliği"nden hareketle tüm kitapları "Atatürkçü değerlere" göre yeniden gözden geçirdiği belirtilen Milli Eğitim Bakanlığı, "yardımcı ders aracı" olarak onay verilen 33 kitabı "açık açık şeriat propagandası yapıldığı" gerekçesiyle iptal etti.
SIVIL TOPLUM ÖRGÜTLERINE YÖNELIK BASKILAR/SALDIRILAR
21 Şubat gecesi sabaha karşı, kimliği belirlenemeyen kişiler CHP, DSP; ÖDP ve İP ilçe binalarının camlarını kırdı.
İstanbul Valiliği, İnsan Hak ve Hürriyetleri Vakfı'nın (İHH) bir bankadaki yaklaşık 15 milyar lirasını, izinsiz olarak toplandığı iddiasıyla bloke etti.
POAŞ'ın özelleştirilmesine karşı İstanbul Aksaray'da imza kampanyası başlatmak isteyen Petrol-İŞ sendikasına polis izin vermedi.
İHD Mardin Şubesi'ne düzenlenen baskında bazı dokümanlara el kondu.
İstanbul Kadıköy İskele Meydanı'nda sokaklarda yaşayan insanların sorunlarına dikkat çekmek için 1 gün süreyle aç kalarak sokakta yaşama eylemi yapmak isteyen Şefkat-Der Genel Başkanı Hayrettin Bulan'a polis izin vermedi.
Kırıkkale Şehit Aileleri Dayanışma Derneği Başkanı Mehmet Gencer, Öcalan'ın asılması yönünde konuşmalar yaptığı için, bazı devlet birimlerinden "sus" baskısı gördüğünü belirtti.
KESK'e bağlı Haber-Sen Genel Başkanı İsmail Çınar'ın da aralarında bulunduğu 20 sendika üyesi, Doğu ve Güneydoğu'ya sürgün edildi.
İstanbul Aksaray'da Genel-İş Sendikası'nda yapılmak istenen "Cezaevlerinde Hücre Sistemi" konulu panel, sendika çevresinin ablukaya alınması nedeniyle iptal edildi.
Mezopotamya Kültür Merkezi, Tuncelililer Derneği ve KAYY-DER'in ortaklaşa düzenlemek istedikleri Halk Dansları Şöleni'ne İstanbul Valiliği izin vermedi.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün, vakıf senedinde yazılı şartlarla, yürürlükteki kanun ve nizamlara uygun yönetilmediğini öne sürdüğü Kürt Kültür ve Araştırma Vakfı'nın (KÜRT-KAV) kapatılması ve son 2 dönem yöneticilik yapan kişilerin bir daha vakıf yöneticisi olmamaları için açtığı davanın görülmesine İstanbul Beyoğlu 3. Asliye Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Avukat Kamber Soypak, davacı kurumun müfettiş raporu ile aleyhlerinde İstanbul 2 Nolu DGM'de dava açıldığını ve yargılandıkları bu davada beraat ettiklerini hatırlattı.
Abdullah Öcalan'ın yakalanması üzerine HADEP parti binalarında açlık grevi yapan ve "PKK'ya yardım ve yataklık" suçlamasıyla haklarında 7.5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılan, aralarında eski genel başkan Murat Bozlak ve yeni genel başkan Ahmet Turan Demir'in de bulunduğu 18 HADEP yöneticisine, Ankara 2 Nolu DGM 3 yıl 9'ar ay hapis cezası verdi. Mahkeme 29 sanığın da beraatine karar verdi.
Ankara DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel, yaptıkları konuşmalar nedeniyle FP'li milletvekilleri Ömer Vehbi Hatipoğlu, Zeki Ergezen ve Oğuzhan Asiltürk hakkında "Laik cumhuriyeti yıkarak, dine dayalı devlet kurmak istedikleri" iddiasıyla "idam istemli" fezleke hazırladı.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, "irticai faaliyette" bulunduğu ileri sürülen Yuva Vakfı'nın 4 yöneticisinin beraatine ilişkin Ankara 1 Nolu DGM'nin kararını bozdu.
İHD İstanbul Şube Başkanı Eren Keskin hakkında, görüşe giderken "Cezaevine telefon sokarak görevi kötüye kullanmak"tan Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı'nca TCK'nın 240. maddesinden dava açıldı. Keskin, cep telefonunu üzerinde unuttuğunu belirtti.
İşsizlik ve Pahalılığa Karşı Savaş Derneği'nin tahkim ve sosyal güvenlik yasasına karşı yaptığı basın açıklamasının ardından, derneğin 7 kurucusu aleyhine "izinsiz bildiri dağıtmaktan" açılan davanın ilk duruşmasına Eyüp 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde başlandı.
İHD'nin tüzüğünün 5. maddesinde yer alan bir hükmün, Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle derneğin feshi istemiyle Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davaya devam edildi.
GÖÇ-DER İzmir Şube Başkanı Duran Boztepe ile yönetim kurulu üyeleri Hayat İzgi, Hasan Doğan, Haydar Çakmak ve Eşref Özkan, "bölücülük" suçlamasıyla İzmir 8. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılandıkları davadan beraat ettiler.
1998 yılında okullarda yürütülen başörtüsü yasağına ilişkin olarak Sakarya'da çeşitli parti teşkilatlarıyla görüşen AK-DER Yönetim Kurulu Üyesi Hacer Yıldız ile arkadaşı Reyhan Gök'ün 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefetten 1.5 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmalarına, Sakarya 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam edildi.
Edirne'de 209 mülteci gözaltına alındı.
ÖLENLER
İskenderun'da yol çalışması sırasında kullandığı vinç cereyana takılan Ahmet Üstünbaş; Gebze'de kalorifer kazanı bakımı sırasında havasız kalan Salim Yazar; Gebze'de Çolakoğlu Metalurji'de kafasına demir düşen Ramazan Altınbay; Burdur'un Bucak ilçesinde elektrik çarpan TEDAŞ işçisi Ahmet Edgit; Zonguldak'taki Karadon Kömür İşletmesi'nde meydana gelen göçük sonucu Yüksel Ülgü; Bartın'ın Ulus ilçesi Derecik köyünde toprak altında kalan İmirze Özer yaşamlarını yitirdiler.
İŞTEN ATILANLAR
28 Eylül 1993 tarihinde arkadaşı tarafından şüpheli bir şekilde öldürülen Umut Önal'la ilgili olarak Adalet ve İçişleri Bakanlıklarına yazılı soru önergesi veren ANAP İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı'ya, her iki bakanlık, noktası ve virgülüne kadar aynı olan "tek" cevap verdi.
İşkence gören 6 kişiye "sağlam" raporu verdiği için hakkında dava açılan Adli Tabip Nur Birgen'in ilk duruşmasına, ellerini önünde birleştirerek giren ve hakim İsmail Sasanlar'ın uyardığı avukat Metin Narin'e Beyoğlu 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 6 ay hapis cezası verildi. Narin'i elleri önünde gören hakim, "hop hop nereye gidiyorsun" diyerek, ellerini indirmesini aksi halde polis çağıracağını belirtmişti. Bunun üzerine Narin de "işkenceci doktoru koruyorsunuz" deyince, Sasanlar, kendisine hakaret ettiğini öne sürerek Narin hakkında dava açmıştı. Narin'e verilen 6 aylık hapis cezası, önce 5 aya sonra da 1.5 milyon lira para cezasına çevrilerek 5 yıl süreyle ertelendi.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 8 yıllık kesintisiz eğitimi ve zamları protesto amacıyla 25 çiğ yumurta yiyen Hayati Baydı adlı kişinin Bursa-Yenişehir Asliye Ceza Mahkemesi tarafından Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası'na muhalefetten 1 yıl 3 ay hapse mahkum edilmesine ilişkin cezayı bozdu. Yüksek mahkeme, eylemi "ilginç bir tepki" olarak değerlendirdi.
Kapatılan Ülkede Gündem gazetesi Diyarbakır Temsilcisi İsmet Bakaç, gazeteyi OHAL kapsamına giren illere soktuğu ve OHAL Kanunu'na muhalefet ettiği gerekçesiyle Diyarbakır Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılandığı davadan beraat etti.
Salih Mirzabeyoğlu, idam istemiyle İstanbul 6 Nolu DGM'de yargılandığı davada, "örgüt lideri değil, fikir adamı olduğunu" belirtti. Gözaltında yalan ifade vermeye zorlandığını, çok şiddetli dayaklara maruz kaldığını ve eşi ve çocuğunun gözaltına alındığını söyleyen Mirzabeyoğlu, Kartal Cezaevi'nde bulunan öteki tutukluların içeriye para ve cep telefonu sokarken, kendisinin cezaevine götürüldüğü günden itibaren avukatı Hasan Ölçer'le savunma hazırlamak için görüşemediğini de söyledi.
16 Mart davasında Mahkeme Heyeti Başkanı Neylan Feke, müdahil avukatların "yargılama aşamasındaki kuşkuları" nedeniyle davadan çekildi.
Diyarbakır DGM'de yargılanan Hizbullah itirafçısı Abdülaziz Tunç, mahkeme tarafından serbest bırakıldı. Mahkemede 1994 yılında örgüt içine sızdığını belirten Tunç, örgüt içi infazların bu süreçten sonra başladığını belirtti. Tunç'un avukatı da müvekkilinin örgütün çökertilmesinde büyük katkıda bulunduğunu söyleyerek tahliyesini istedi.
Fatih Cumhuriyet Savcılığı, İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü'nün şikayeti üzerine sınava alınmayan başörtülü öğrencilere hukuki yardımda bulunan Av. Osman Karahan hakkında Adalet Bakanlığı'ndan izin almadan "eğitim, öğretimi engellemek" suçundan dava açıp, gıyabi tutuklama kararı çıkarttı. Skandal karardan silah ruhsatının işlemleri için gittiği Ümraniye İlçe Emniyet Müdürlüğü'nde gözaltına alınması üzerine haberdar olan Karahan, polisler tarafından Fatih Adliyesi'ne getirildi. Burada skandalın farkına varan Fatih 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Karahan'ı serbest bırakarak hakkındaki yargılamayı da durdurdu.
İHD eski Genel Başkanı Akın Birdal'a silahlı saldırı davasının gerekçeli kararında, olayın azmettiricisi Cengiz Ersever'e, silahlı saldırı emrini "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım'ın verdiği belirtildi. Saldırıyı gerçekleştiren TİT hakkında da "silahlı bir çete" tespitinde bulunuldu.
Ünlü mafya babalarına ve çetelere düzenlediği operasyonlarla adını duyuran İstanbul Organize Suçlar ve Silah Kaçakçılığı Şube Müdürü Adil Serdar Saçan hakkında, adli makamlarca aranırken teslim olmak isteyen firari çete sanığı Osman Sancaktar'ı, "Biz istediğimiz zaman seni yakalarız, sana ihtiyacımız yok" diyerek kovduğu gerekçesiyle dava açıldı. Saçan ve yardımcısı Ahmet Erdoğan'ın "görevi kötüye kullanmak" suçundan 3 yıl hapis ve memuriyetten uzaklaştırılmaları istendi.
"Selefi örgütüne yardım ettikleri ve izinsiz patlayıcı ve bomba imal ettikleri" iddiasıyla, 12 sanığın Ankara 2 Nolu DGM'de yargılanmalarına başlandı. Salondakilere hitaben Mahkeme Başkanı Turgut Okyay, "Herkese söylüyorum size değil, rejimi beğenmeyen o tür insanların yaşadığı Suudi Arabistan'a, Taliban'a, İran'a gider. Özgürlük batıyor mu size" dedi.
MGK Genel Sekreteri Orgeneral Cumhur Asparuk, Güneydoğu'nun kalkındırılması için büyük bir master planı hazırladıklarını, bahar aylarında terör eylemleri olmazsa 5 ildeki olağanüstü hale son verileceğini, ancak Kürtçe eğitim ve yayına karşı olduğunu söyledi. Financial Times'tan aktarılan bir habere göre Asparuk, "Eğer okullarda Kürtçe dilinde eğitime izin verirsek, bu Türk toplumunun mozaiğini parçalar" şeklinde bir açıklamada bulundu.
AB'ne uyum süreci kapsamında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, "Çocuk Suçları Bürosu" kurdu. Bununla ilgili iki savcı görevlendirilirken, polise gönderilen bir yazıda da, "15 yaşından küçüklerin savunmalarının avukat huzurunda, cumhuriyet savcısı tarafından alınacağı" kaydedildi.
Çırağan Sarayı'nda bir toplantıda konuşan İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'ndaki savcı ağırlığı uygulamasının öne geçmesinden yana olduklarını belirterek, "Artık savcıların koltuklarda oturarak değil, uygulamada polisin önünde olması gerekmektedir" dedi.
İzmir Emniyet Müdürlüğü, BM İnsan Hakları Merkezi'nce hazırlanan ve Prof. Dr. Mesut Gülmez'in çevirdiği on bin "Cep Kitabı"nı imza karşılığında polislere dağıttı.
Türkiye, çocukların vesayetiyle ilgili Avrupa Sözleşmesi'ni imzaladı. Ayrı yaşayan ya da boşanmış anne-babanın çocuklarına ilişkin anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesini öngören sözleşmenin Türkiye'de 1 Temmuz 2000 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, geçtiğimiz yıl NATO tarafından Yugoslavya'ya karşı gerçekleştirilen bombardımanlar sırasında 500 sivilin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Kısa adı MİFTAH olan Uluslararası Diyalogu ve Demokrasiyi Geliştirme İçin Girişim Kurumu adlı örgüt, Filistinli tutuklulara işkence eden İsrailli sorumluların sorgulanması için uluslararası bir ceza mahkemesi kurulmasını önerdi.
Avrupa Konseyi, Birleşmiş Milletler ve AGİT, Rus hükümetine gönderdikleri ortak bildiride, uluslararası gözlemcilerin Çeçenistan'a girmelerine izin verilmesini istediler.
ABD : Her hafta birkaç mahkumu idam eden ve 3600 mahkumu da ölüm hücrelerinde bekleten ABD'de ölüm cezalarının askıya alınması kampanyası, Başkan Clinton'dan döndü. Clinton, federal mahkemelerin verdiği ölüm cezalarının askıya alınmayacağını söyleyerek, çağrının federal davaları kapsamadığını savundu. ABD'deki ölüm cezalarının çoğu, eyalet mahkemelerince veriliyor. Federal yasalara göre ölüme mahkum edilenlerin sayısı 27. Florida eyaletindeki bir cezaevinde, bir idam mahkumunu döverek öldüren 4 gardiyan ömür boyu hapis cezasıyla yargılanacak. Teksas Valisi George W. Bush, seçildiği 1995 yılından beri 115 kişinin idamını onayladı. 4 Şubat 1999'da New York Polis İdaresi'nin Sokak Suçları Birimi'ne mensup dört polis tarafından 41 kurşunla öldürülen Gineli göçmen Amadou Diallo'nun davası sonuçlandı. Ölüm anında, Diallo'nun cebinden çıkarmaya çalıştığı şeyin silah değil, cüzdan olduğu anlaşılmasına rağmen mahkeme, dört polis hakkında beraat kararı verdi. Karar üzerine siyahlar, "katiller" yazan pankartlarla New York sokaklarında gösteri yaptılar. ABD Hükümeti Türkiye'ye silah satış şartlarını "ifadeye özgürlük, işkenceye son, OHAL'in kalkması, köylere dönüşün sağlanması" olarak belirledi. Dünya İçin Ekmek adlı kuruluş tarafından Wavhington'da yayınlanan bir raporda, 1998 yılında Tarım Bakanlığı verilerine dayanılarak, 3.7 milyon ABD'linin evinde açlık çekerken, Amerikan halkının 10'da biri olan 10.5 milyon ailenin (19 milyon yetişkin ve 12 milyon çocuk), beslenme için yeterli gıdayı bulamadığı kaydedildi. Uluslararası Af Örgütü, 17 yıldır infazını beklemekte olan gazeteci Abu Jamal için yeni bir mahkeme toplanmasını talep etti. Florida eyaletinde idam mahkumlarına, kendi ölüm şekillerini seçebilme hakkı veren yeni kanunun çıkmasından sonra eyaletteki 366 idam mahkumun üçte ikisinin, iğne ile ölümü tercih ettikleri bildirildi.
AFGANİSTAN: Afganistan havayolları Ariana'ya ait bir yolcu uçağı, içindeki 160 kişiyle birlikte kaçırıldı.
ALMANYA : Federal İdari Mahkeme, bir kararında, İslam Federasyonu'nun ders müfredat programının incelenmesinden sonra Berlin'deki okullarda din dersi vermesini engelleyecek bir durumun olmadığını kararlaştırırdı. Berlin okul yasasının 23. Maddesine göre, Berlin Eyalet Yüksek Mahkemesi de, dini bir kurum olarak kabul edilen Berlin İslam Fedarasyonu'nun din dersi verme konusundaki isteğini onayladı.
BELÇİKA: Brüksel'de Engin Sonbahar adlı bir kişi, otomobilinin içinde kimliği belirsiz kişilerce öldürüldü. Cinayetin yabancıların yoğun oldukları Schaerbeek bölgesinde gerçekleştirilmesi dikkat çekti. Laakdal bölgesinde de Mesut Yılmaz adlı bir Türk, kimliği belirsiz kişilerce kalbinden bıçaklanarak öldürüldü.
BOSNA HERSEK: Bir grup kadın, 1995 yılında Srebrenica'da yapılan Sırp katliamından dönemin Hollanda Savunma Bakanı ve bölgedeki Hollandalı birliğin komutanı ile bazı BM görevlilerinin sorumlu olduğunu belirterek, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'ne şikayet başvurusunda bulundular. Tuzla kenti yakınlarındaki bir yerleşim biriminde, hareket halindeki bir araçtan, bir cafeye atılan bombanın patlaması sonucu 9 kişi yaralandı.
BREZİLYA: Başkent Brasilia yakınlarında 36 kişinin bulunduğu bir toplu mezar çıkartıldı.
CEZAYİR : Süre gelen şiddet olayları nedeniyle 98 kişi öldü.
ÇEÇENİSTAN: Çeçenler, başkent Grozni civarında yaklaşık 35 bin sivilin Ruslar tarafından katledildiğini ileri sürdü. Merkezi New York'da bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü, Çernokozovo kampındaki olaylarla ilgili şu bilgileri verdi: "Tutuklanıp getirilenler, ellerinde coplar ve çekiçler bulunan 1520 askerin arasından geçiriliyor ve her bir tutukluya önlerinden geçtikçe vuruyor. Tutuklu daha sonra soyuluyor ve elbiseleri ile kıymetli eşyaları askerler tarafından gasp ediliyor. Bazı tutuklular haftalarca çırıl çıplak bekletiliyor. Odalara göz yaşartıcı gazlar sıkılıyor, tutuklular tuvalet ihtiyaçlarını odalarda gideriyor."
ENDONEZYA: Çıkan çatışmalarda 24 kişi öldü.
ETİYOPYA: BM kaynakları, bu ülkenin şiddetli bir kıtlıkla karşı karşıya olduğunu ve bu nedenle 8 milyon kişinin ölüm tehlikesi altında olduğunu bildirdi.
FİLDİŞİ SAHİLİ: Afrika Kupası'nın ilk turunda elenen Fildişi Sahili Milli Takımı'nın bir askeri kampa hapsedildiği belirtildi.
FİLİPİNLER: Mindanao bölgesinde Müslüman-Hristiyan çatışmaları şiddetlendi.
FRANSA: Aşırı düşüncelere sahip olduğu için seçilme yasağı konan Jean -Marie Le Pen'in yerel vekillik hakkı da elinden alındı. Le Pen'in PACA Bölge Meclisi Üyeliği, Yargıtay tarafından hakkında verilen 1 yıllık seçilme yasağı nedeniyle iptal edildi.
GUATEMALA: Cunta döneminden kaldığı belirtilen 35 kişilik bir toplu mezar bulundu.
HİNDİSTAN: Assam eyalet hükümetinin Bayındırlık ve Orman Bakanı Nagen Sharma'nın bombalı saldırı sonucu öldürüldüğü bildirildi.
IRAK: Irak Sağlık Bakanlığı, Ocak ayında ülkeye uygulanan ambargo dolayısıyla 11 bin 236 kişinin öldüğünü açıkladı. ABD uçaklarının ülkenin güneyine yönelik saldırıları devam ederken, bu nedenle 3 kişinin öldüğü, 8 kişinin de yaralandığı belirtildi.
İNGİLTERE: 1996 yılında "Dağ Dili" adlı oyunu sahneleyen Kürt tiyatroculardan oluşan grubu gözaltına alan İngiliz polisi, 155 bin sterlin tazminat ödemeye mahkum oldu. İngiltere Müslümanları Konseyi (MCB) temsilcileriyle İngiliz polisi arasında, terörün İslam'la bağdaştırılmaması konusunda yapılan görüşmeler neticesinde taraflar arasında mutabakat sağlandı. İngiliz polisi bundan böyle "İslami terör" terimini kullanmayacak. Polis ayrıca, MCB ile yaptığı ortak açıklamada bazı kayıtlardan da "İslami terör" tabirini silecekleri konusunda taahhütte bulundu.
İRAN : Başkent Tahran'da art arda patlayan bombalar sonucu 1 kişi öldü, 5 kişi de yaralandı. Patlamaları Halkın Mücahitleri adlı bir örgüt üstlendi. Suhuş ve Şadegan kentlerinde seçim sonuçlarına itiraz eden göstericilerle polis arasında çıkan çatışmalarda 8 kişi öldü, 10 kişi de yaralandı. Karikatürist Nikaheng Kovser, bir gazetede yayımlanan çalışmasında dini lidere hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
İSRAİL: Ha Aretz gazetesinde yer alan bir haberde İsraillilerin Filistinlilere ait mezarlıklara el koydukları belirtildi. İç güvenlikten sorumlu Şin Bet teşkilatının, Filistin halk ayaklanması "intifada" sırasında tutuklulara işkence yaptığı ve bu nedenle ölen ve sakat kalanların bulunduğunu belirten gizli rapor, İsrail Parlamentosu kararıyla açıklandı. 1995'ten beri gizli tutulan rapora göre, 1987-1993 yılları arasındaki intifada sırasındaki işkence uygulamaları nedeniyle yargılanan görevlilerin, sorgu yöntemlerine ilişkin olarak mahkemede yalan söyledikleri de belirtiliyor.
İSPANYA: Bask bölgesinde bir otomobile yerleştirilen bombanın patlaması sonucu iki kişi öldü. Olayı üstlenen ETA örgütü, geçen ay düzenlediği ve bir yarbayın hayatını kaybettiği bombalı saldırıyla 14 aylık ateşkesi bozmuştu.
İTALYA: Ülkeye sığınmak isteyen 89 mülteci gözaltına alındı.
İSVİÇRE: AİHM, Rus casusu olduğundan şüphelenilen Hermann Amann'ın haklarını ihlal etmekten İsviçre'yi 4.340 dolar tazminat ödemeye mahkum etti.
KOLOMBİYA : Ülkenin kuzeyinde bir köyde 20 köylünün kimliği belirsiz kişilerce öldürüldüğü belirtildi. FARC gerillaları ile güvenlik kuvvetleri arasında yaşanan çatışmalar devam etti.
KOSOVA : Lipjian bölgesinde odun toplayan iki Sırp'ın kimliği belirsiz kişilerce öldürüldüğü belirtildi. Vitina şehrinde 11 yaşındaki Arnavut kıza tecavüz ederek öldüren ABD'li Çavuş Frank J. Ronghi, yapılan ön duruşmayla sorgulandı. Perizovik kasabasına bağlı Miras köyünde 10 kişilik bir toplu mezar bulundu. Mitroviçka kentinde meydana gelen çatışmalarda 5 Arnavut öldü, 10 Sırp yaralandı.
LÜBNAN: İsrail uçaklarının ülkenin güneyini bombalaması devam etti; üç elektrik dağıtım istasyonunun bulunduğu bölgenin bombalanması sonucu 1'i ağır 18 kişi yaralandı.
MEKSİKA: Parasız, demokratik eğitim için gösteri yapan öğrencilere saldıran polis, bir öğrenciyi öldürdü, 248 öğrenciyi ise gözaltına aldı.
NEPAL: Ülkenin batısında bir polis merkezine düzenlenen bombalı saldırıda 15 polisin öldüğü bildirildi. Güvenlik görevlileriyle muhalif bir örgüt militanları arasında çıkan çatışmalarda 19 kişi öldü.
NİJERYA: Kaduna kentinde Müslüman-Hristiyan çatışması sonucu 400 kişi öldü.
PAKİSTAN: Haydarabad'da bir trende meydana gelen patlama sonucu 3 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. Faizabat eyaletinde meydana gelen patlamada 2 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
UKRAYNA: Ukrayna Parlamentosu, Avrupa Konseyi'nin isteği doğrultusunda idam cezasını kaldırdı.
________________________
(*) Bu Rapor, MAZLUMDER İnsan Hakları İhlallerini İzleme Komisyonu'nca hazırlanmıştır.
Ziyaretçi Sayımız : 4922116
