01
Nisan 2000'de
Ankara'nın Gölbaşı ilçesinde, domuz bağıyla bağlanıp tabancayla öldürüldükten
sonra, üzerine taş bağlanarak gölete atılan kimliği belirsiz bir erkek
cesedi bulundu.
01
Nisan 2000'de
Antalya'da diş hekimi olan Neslihan Kocabıyık, muayenehanesinin
banyosunda elektrik süpürgesinin kablosuyla boğularak öldürülmüş olarak
bulundu.
İstanbul
Ataköy 9. Kısımda oturan Servet Değer (17) isimli genç, 02 Nisan 2000
sabahı babasının kapıcılık yaptığı apartmanın bahçesinde ölü bulundu.
05
Nisan 2000'de
Sakarya'nın Akyazı ilçesi Dokurcun beldesindeki boş bir arazide, şakağına
sıkılan kurşunla öldürülmüş Mehmet Kozan adlı şahsın cesedi bulundu.
Kozan'ın bir benzin istasyonunda pompacılık yaptığı belirtildi.
8
Nisan 2000 sabahı
İstanbul'da Harem otobüs durakları mevkiinde, denizde kimliği belirsiz bir
erkek cesedi bulundu.
14
Nisan 2000'de
İzmir Karşıyaka'da kanlar içerisinde bulunarak hastaneye kaldırılan Dokuz Eylül
Üniversitesi öğrencisi Barış Ersunar kurtarılamadı. Ersunar'ın kim veya
kimler tarafından bıçaklandığı kesinlik kazanmazken, göğsünde, boğazında ve
ensesinde bıçak izlerine rastlandı.
15
Nisan 2000'de
İstanbul Fatih'te İran uyruklu bir kişi ölü bulundu. 4 İranlı'nın
kaldığı evi boşalttırmak için eve giden emlakçı, kimliği belirsiz İranlı'nın
cesediyle karşılaştı. Bu olaydan 3 gün önce de Kağıthane'de, yine bir
İranlı'nın cesedi bulundu.
18
Nisan 2000'de
İzmir Eşrefpaşa'da Mecit Akşit adlı kişi, kimliği belirsiz kişilerin
bıçaklı saldırısı sonucu, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.
21
Nisan 2000'de
Sivas'ta, kimliği belirsiz kişilerin bıçaklı saldırısı sonucu Gazi Koç adlı
şahıs hayatını kaybetti.
25
Nisan 2000'de
Van'ın Başkale ilçesi Güvelek köyü Ekecek mezrası yakınlarında 17-18 yaşlarında
kimliği belirsiz bir erkek cesedi bulundu.
28
Nisan 2000 sabahı,
Bursa'nın Konutlar Mahallesi'nde bir fırında işçi olarak çalışan İlhan
Öztürk adlı şahıs bıçaklanarak öldürülmüş halde bulundu.
28
Nisan 2000'de
Kilis'in Musabeyli ilçesi Aşağıbademli köyü muhtarı Ahmet Çiftçi yönetimindeki
minibüsün kimliği belirsiz kişilerce taranması sonucu yolculardan İlhan
Çiftçi hayatını kaybetti.
28
Nisan 2000'de
İstanbul Karaköy'de denizden bir ceset çıkarıldı. Cesedin 82 yaşındaki Hıdır
Güngören'e ait olduğu belirlendi; ölüm nedeni anlaşılamadı.
28
Nisan 2000'de
Adana'nın Seyhan ilçesi Çaputçu köyü yakınlarında Mustafa Arısoy adlı
taksi şoförünün aracına binen kimliği belirsiz kişiler, Arısoy'u bıçakla
öldürdüler.
27
Nisan 2000'de Konya'nın Çumra ilçesindeki muayenehanesinden özel otosuyla il
merkezine gitmek üzere ayrılan Dr. Osman Özlü'den aradan 3 gün geçmesine
rağmen haber alınamadı. Özlü'nün 1 Mayıs 2000 günü cesedi bulundu.
YERİNDE İNFAZ ve İŞKENCE İLE ÖLÜM
3
Nisan 2000'de
Çorum Mecitözü'nde hastaneye sevk edilen, ancak yolda kaçmaya çalışan tutuklu
H. Tekçam'a ateş açan güvenlik görevlileri, kaçma işleminde Tekçam'a yardım
etmek isteyen Mehmet Yalçın'ı ağır yaraladılar. Hastaneye kaldırılan
Yalçın, hayatını kaybetti.
27
Nisan 2000
gecesi Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesi yakınlarında Suriye sınırından Türkiye'ye
geçiş yapmak isteyen Sabri Gündoğmuş, askerlerin açtığı ateş sonucu
hayatını kaybetti. Gündoğmuş'un kaçakçı olduğu ve "dur" ihtarına silahla
karşılık verdiği ileri sürüldü.
İzmir'in
Balçova ilçesinde "dur" ihtarına uymadığı gerekçesiyle silahla yaralanan
otomobil hırsızı Yaşar Yılmaz kaldırıldığı hastanede öldü. Yılmaz'ı
öldüren polis memuru Özdemir Pesen ifadesinde, "İki el havaya ateş ettim. Başka
bir sokağa girdiler. Karanlık olduğu için koşarken düştüm. Bu sırada silah yine
ateş aldı. O zaman vurulmuş olabilir. Hedef gözetmedim" dedi.
Batman'ın Pazaryeri Mahallesi'nde PKK'lı olduğu
belirtilen Nejat Kızılırmak'ın polis tarafından yerinde infaz edildiği
belirtildi. Polis, "teslim ol" çağrısını uymayıp ateş açtığını ileri sürerken,
bazı yayın organları, sadece bir kovalamacanın yaşandığını yazdılar.
Adana'da
Murat Bektaş'ı evine düzenlenen baskınla "yanlışlıkla" öldürdükleri öne sürülen
polislerden N.B., H.E. ve E.Y., Emniyet Teşkilatı'nın 155. yıldönümü
etkinlikleri çerçevesinde takdirname ile ödüllendirildiler. Gazetecilerin,
Adana Emniyet Müdürü Şükrü Yetimoğlu'nu soru yağmuruna tutmalarından sonra üç
polisin de aralarında bulunduğu beş memurun ismi 378 kişilik taktir listesinden
çıkarıldı.
28 Ocak 1998 günü "yasadışı DHKP-C örgütü
hücre evi" olduğu gerekçesiyle Adana'nın Yüreğir Mahallesi'nde bir eve
düzenlenen baskında Mehmet Topaloğlu, Selahattin Akıncı ve Bülent Dil'i öldüren
polis memurları Nurettin Bülbül, Haydar Erol ve Suat Köse'nin yargılandığı
davanın duruşmasında, sanıkların TCK'nın 49.maddesine göre, başkalarının ve
kendilerinin can güvenliğini sağlamaya çalıştıkları gerekçesiyle ceza takibine
yer olmadığını belirten Adana 1. Ağır Ceza Mahkemesi, sanıkların beraatine
karar verdi.
İstanbul'da
1994 yılında Nevruz gösterilerine katıldığı iddiasıyla gözaltına aldığı
Welathan Gülşenoğlu'nu kafasına kurşun sıkarak öldürmekten Beyoğlu 1. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde yargılanan polis memuru Abdullah Bozkurt hakkında 6 yıl aradan
sonra tutuklama kararı verildi.
Afyon 1. Ağır Ceza Mahkemesi, gözaltında
öldürülen gazeteci Metin Göktepe davasını sonuçlandırdı. Sanık Emniyet Amiri
Seydi Battal Köse, 1 yıl 8 ay hapis, 5 ay süreyle memuriyetten men ve 375 bin
lira ağır para cezasına çarptırıldı. Mahkeme heyeti, Yargıtay'ın bozma kararını
usul ve yasaya uygun bularak, bu karara uyulmasına oy birliği ile karar verdi.
ÖLENLER: Şanlıurfa Birecik'te "Vasat Örgütü"
yanlılarıyla polis arasında çıkan çatışmada 1 polis; Diyarbakır'ın Hani
kırsalında mayın patlaması sonucu 4 er; Mardin'in Dargeçit kırsalında askeri
aracın mayına çarpması sonucu 1 er; Tunceli kırsalında 6 güvenlik görevlisi ve
8 TKP/ML-TİKKO militanı; Mersin'de kimliği belirsiz silahlı bir kişinin
saldırısı sonucu polis memuru Yaşar Kanat yaşamlarını yitirdiler.
YARALANANLAR: Şanlıurfa Birecik'te "Vasat Örgütü"
yanlılarıyla polis arasında çıkan çatışmada 2 militan; Diyarbakır'ın Hani
kırsalında mayın patlaması sonucu 9 er; Mardin'in Dargeçit kırsalında askeri
aracın mayına çarpması sonucu da 3 er yaralandılar.
İstanbul
Halkalı Narman Mahallesi'nde oturan Muhammet Seferoğlu ile Barış Kumaş,
işlerinden evlerine dönerken, alkollü olduğu iddia edilen polis memuru
Abdurrahman Demircan'ın kurşunlarına hedef oldular. Olayda iki kurşunun isabet
ettiği Muhammet Seferoğlu hastaneye kaldırıldı.
Siirt'in
Şirvan ilçesinde odun toplamaya giden köylülere korucuların ateş açması sonucu
M. Şirin Dizek (18) adlı köylü ağır yaralandı.
İstanbul Karaköy'de Türk Ortodoks
Kilisesi ile Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı'na; Avcılar Kaymakamlık binasına;
Sarıyer Hakimevi ile Kadıköy Adliyesi'ne; Ankara
Mamak'ta ise çöp kutusuna konulan/atılan bombaların patlaması sonucu çevrede
maddi hasar meydana geldi.
İzmir'in Bornova ilçesi Naldöken köyü ormanlık
alanında İhsan Hattuza tarafından bulunarak evinin bahçesine getirilen top
mermisinin patlaması sonucu, Dilaver Hattuza, Rüstem Tokman, Hakim Tokman ve
Rıza Tokman adlı kişiler hayatlarını
kaybettiler.
Bingöl'ün Adaklı ilçesi Kuşçimeni köyünde koyun
otlatırken bulduğu bombanın patlaması sonucu Kamil İnce adlı çocuk hayatını
kaybetti.
Diyarbakır'ın Lice ilçesinde, askeriyeye ait
çöplükte buldukları bombanın patlaması sonucu Halit Şalkaya (11) ölürken, Uğur
Değirmenci (13) de yaralandı.
Van'ın Başkale ilçesi Yukarı Dikmen köyü Aşağı
Dikmen mezrasında çobanlık yapan Abidin Güner, boş arazide bulduğu bombanın
elinde patlaması sonucu hayatını kaybetti.
Hakkari'nin Yüksekova ilçesi Mezarlık Mahallesi'nde
oyun oynayan Azat Şedal (8), kardeşleri Sibel (6) ve Fırat (4) ile amca
çocukları Velat (3) ve İsmail (5) poşet
içinde bomba buldular; bombanın patlaması sonucu İsmail ve Velat kardeşler öldü, diğerleri yaralandı.
Kocaeli
Sendikalar Birliği'nin 1 Nisan'da İzmit'te düzenlediği mitingde gözaltına
alınan Alınterimiz Gazetesi muhabiri Ayfer Kaplan ile Meliha Yıldız ve Abdullah
Altuner, gözaltında yoğun işkencelere maruz kaldıklarını belirttiler.
Akrabalarını
ziyaret etmek amacıyla İpsala Sınır Kapısı'ndan giriş yaptığı sırada
arabasındaki Timurtaş Uçar Hoca ve Cübbeli Ahmet Hoca'nın kasetleri nedeniyle
gözaltına alınan Ahmet Gürler, TEM'deki sorgusu sırasında çeşitli baskılara
maruz kaldığını ve zorla hazır bir tutanak imzalattırıldığını belirtti.
İşkence
nedeniyle göz retinası yırtılan Leyla Büyükdağ Bütüner için hazırlanan ikinci
Adli Tıp raporu da olumsuz sonuçlandı. Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulu
tarafından verilen ve altında işkencecileri korumakla isim yapan Dr. Nur
Birgen'in de imzası bulunan raporda, "dejeneratif miyopi" tanısı konuldu.
Sendikacı
Süleyman Yeter'in "işkencede öldüğüne" ilişkin rapora imza atan Adli Tıp Kurumu
İhtisas Kurulu üyesi Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı'nın, kendisinin görevden
alınmasını isteyen İstanbul Valisi Erol Çakır hakkında açtığı 10 milyar liralık
tazminat davasına İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde devam edildi.
İstanbul
Emniyet Müdürlüğü, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı ve
Adli Tıp Kurumu üyesi Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hakkında suç duyurusunda
bulundu. Milliyet Gazetesi'nin 13 Nisan 2000 tarihli sayısında yayımlanan
röportajda "Şiddete maruz kalan hastayı muayene ederken polis silahını masaya
koyup raporu yazmanızı istiyor" dediği hatırlatılan suç duyurusunda,
Fincancı'nın bu iddiasının doğru olmadığı, konuyla ilgili olarak bugüne kadar
hiçbir makama şikayet yapılmadığı ifade edildi.
Bursa
Cumhuriyet Başsavcılığı, İstanbul DGM'nin yazısı üzerine, Malki'nin öldürülmesi
ve Türkbank sanığı olan işadamı Erol Evcil'e, gözaltında işkence yapıldığı
iddiası nedeniyle Bursa Emniyet Müdürü Aydın Genç ile Emniyet Müdür
yardımcıları, Evcil'i sorgulayan polisler ve Evcil'e sağlam raporu veren adli
tıp tabibi hakkında soruşturma başlattı.
İşkence
izlerini gizlemek amacıyla raporlar veren Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesi
Başkanı Dr. Nur Birgen'in görevden alınması için verdiği dilekçede "her doktor
kelimesinden sonra ünlem işareti kullandığı", "sadece işkence suçunu
saklamayıp, Beyoğlu'nda yapılan işkenceleri yerinde izlediği ve yol
gösterdiğini" belirttiği için avukat Metin Narin'in yargılanmasına İstanbul 1.
Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı.
DİSK'e bağlı Limter İş Sendikası'nda Eğitim Uzmanı
olan Süleyman Yeter'i gözaltında öldürdükleri iddiasıyla gıyabi tutuklu olarak
yargılanan polisler Mehmet Yutar ile Erol Erşan, İstanbul 6. Ağır Ceza
Mahkemesi'ne teslim oldular.
HADEP Genel Başkan Yardımcısı Niyazi Bulgan, DYP Ağrı Milletvekili Musa Konyar'ın Doğubeyazıt Belediye Başkanı Mukaddes Kubilay'ı arayarak tehdit ve hakaretlerde bulunduğunu, "İstesem seni bir haftada görevden alırım" gibi sözler sarfettiğini söyledi.
Örgüt üyesi oldukları ve bir otobüsü kundakladıkları suçlamasıyla tutuklanarak toplam 32 yıla mahkum edilen N.C.S ve F.D.P.'ye işkence ve copla tecavüz ettikleri iddiasıyla biri kadın dört polisin yargılanmasına İskenderun Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Polisler duruşmanın gizli yapılmasını istedi. Bu istek genç kızların avukatlarınca da, "toplum önünde gördükleri işkenceyi anlatamayacakları" gerekçesiyle desteklendi ve salon boşaltıldı.
ADIYAMAN: İl merkezi ve köylerde keyfi
bir şekilde 20 kişi;
ANKARA: Çeşitli tarihlerde
düzenlenen huzur operasyonlarında "şüpheli" oldukları gerekçesiyle 1242 kişi;
Sincan Müftüsü Hüseyin Tamer; Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde yemek boykotu
nedeniyle karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan kavga sırasında olaya
polisin müdahale etmesi sonucu 68 öğrenci; Etlik Kasalar'da göçebe çadırlarına
düzenlenen baskınlarda 5 kişi; Kızılay'da bildiri dağıtan SİP üyesi 17 kişi;
Elmadağ'da bir bahçeye ağaç ilaçlamaya giden 10 öğrenci; Şentepe'de dergi dağıtan Şevket Akyol, Esra
Ekim ve Gürsel Karasu; Bentderesi'nde 1 Mayıs afişleri asan EMEP'li Hakan Şahin
ile Turan Yalçın; Batıkent'te özelleştirmeye karşı afiş asan EMEP üyeleri
Hüdaverdi Tutkun ve Rıza Ercan; evine düzenlenen baskınla sendikacı Sadık
Aydoğan; 1 Mayıs öncesi sıklaştırılan operasyonlarda "şüpheli" oldukları
gerekçesiyle 535 kişi;
ANTALYA: Hakkında tutuklama kararı
bulunduğu iddiasıyla HADEP eski Genel Başkan Yardımcısı Avukat Güven Özata;
BATMAN: Özgür Halk Dergisi
çalışanlarından Kemal Onar;
BURDUR: E Tipi Kapalı Cezaevi'nde
görüşe giden Abdurrahman Dönder;
DENİZLİ: Karşıt görüşlü öğrenciler
arasında çıkan kavga sonrasında 20 kişi ve buna ilişkin ÖDP il binasında
düzenlenen basın toplantısı sırasında 30 kişi;
GAZİANTEP: Alınterimiz Gazetesi
muhabirleri Servet Özdemir ve Mustafa Göçmen ile bürosunda Alınterimiz Gazetesi
bulunduran Abdülkadir Şahin; 1 Mayıs afişleri asan 10 EMEP'li;
İSTANBUL: Beyoğlu'nda bildiri dağıtan
Alınterimiz Gazetesi muhabirleri Ayca Taşkaya ve Manolya Gültekin ile Şerife
Tuğlu, Bayhan Yüce, Yılmaz Özdem ve Betül Altındal; ertelenen para cezalarının
polis kayıtlarından silinmemesi nedeniyle Türkiye'ye geldiğinde Yeni Politika
gazetesi sahibi Necati Tanıyan; düzenlenen operasyonla durumları "şüpheli"
görülen 73 kişi; Türkiye'ye giriş yasağı bulunduğu gerekçesiyle İtalyan
gazeteci Dino Frisullo, Avrupa'ya geçmek isteyen 35 mülteci; Yıldız Teknik
Üniversitesi merkez kampüsünden 5 öğrenci; Taksim'de, hakkında daha önce
verilen tutuklama kararlarının polis kayıtlarından düşmemesi dolayısıyla
gazeteci Işık Yurtçu; Ümraniye Cezaevi'ne ziyarete giden Melek Altıntaş;
İstanbul Üniversitesi önünde YÖK'ü ve eğitimde özelleştirmeyi protesto eden 20
öğrenci; bildiri dağıttıkları gerekçesiyle 4 kişi; Gümüşsuyu'nda IMF'i protesto
etmek isteyenlerin 60 kişi; Beşiktaş-Galatasaray maçı öncesinde "şüpheli"
görülen 31 kişi; Fatih'te 23 mülteci; Zeytinburnu'nda 1 Mayıs afişleri asmak
isteyen Aynur Akkemik, Hüseyin Akçiçek ve Kadir Bat; 1997 yılında öldürülen üç
Dev-Sol militanını Karacaahmet Mezarlığı'nda anmak isteyenlerin 50'si;
cezaevlerine ilişkin basın açıklaması dolayısıyla aralarında İHD İstanbul Şube
Başkanı Eren Keskin'in de bulunduğu 39 kişi; İÜ önünde Çin aleyhine gösteri
yapanların 8'i; Aksaray'da Kaldıraç Dergisi çalışanları Yavuz Gönençer ve Ali
Suat Güven; nükleer santral karşıtı gösteri yapanların 20'si; Gazi
Mahallesi'nde afiş asan 3 kişi; yaklaşan 1 Mayıs dolayısıyla çeşitli dergi ve
gazete bürolarına düzenlenen baskınlarda 8 kişi; Sultanbeyli'de 1 Mayıs afişi
asmak isteyen 6 EMEP'li;
İZMİR: Düzenlenen operasyonlarda
polisin "şüpheli" gördüğü 183 kişi; önceki yılki Nevruz kutlamalarına katıldığı
gerekçesiyle Özgür Bakış Gazetesi İzmir Temsilcisi Kazım Aslan; piknik yapan
HADEP Narlıdere Gençlik Komisyonu üyesi 11 kişi; Aliağa ilçesi Karadut
mevkiinde 400 mülteci; HADEP Ortaklar Belde Başkanı Mehmet Şerif Süren ile
Azadiya Welat Gazetesi dağıtımcısı Fevzi Çiçek; Konak Meydanı'nda IMF ve YÖK'ü
protesto etmek isteyenlerin 20'si;
KOCAELİ: "Sosyal Devlete Sahip Çık"
mitingi sırasında 125 kişi;
MALATYA: E Tipi Cezaevi'ndeki
çocuğunu görmeye giden anne Emine Temiz, "yasadışı yayın" götürdüğü
gerekçesiyle;
MARDİN: Dargeçit kırsalında askeri
aracın mayına çarpması sonrasında arazilerinde çalışan 5 köylü;
MERSİN: Evlerine düzenlenen
baskınla Yüksel Karacı ve Özlem Yıldırım; Akkuyu Nükleer Santrali'ni protesto
edenlerden 85 kişi;
VAN: Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde
karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan kavga sonrasında 17 kişi gözaltına
alındı.
CEZAEVLERİNDE YAŞANAN OLAYLAR
Kartal
Özel Tip Cezaevi'nde kalan İBDA/C davası tutukluları, içinde bulundukları yaşam
koşulları ve hücre tipi uygulamalarını protesto amacıyla başlattıkları açlık
grevlerini sürdürdüler.
Af
konusunda hükümetin yeni bir girişim yapmamasını protesto eden Çanakkale
Cezaevi'ndeki 44 tutuklunun başlattığı açlık grevi bir ayını doldurdu. Eyleme
16 cezaevindeki mahkumların da destek verdiği belirtildi.
Hak
gaspına uğradıkları gerekçesiyle siyasi tutukluların Elbistan Cezaevi'nde
başlattıkları açlık grevi üçüncü haftasını doldurdu.
Çankırı
eski Valisi Ayhan Çevik'e suikast düzenlediği gerekçesiyle tutuklanan ve Afyon
cezaevinde itirafçılar koğuşuna konulduğu belirtilen Leyla Açık, sevk talebiyle
başlattığı açlık grevinde ikinci ayını doldurdu.
Batman
E Tipi Cezaevi'ndeki tutuklu ve hükümler adına yazılı basın açıklaması yapan
Nizamettin Onar ve Fatma Çakır, cezaevinde beslenme, havalandırma ve hijyenik
sorunlar yaşandığını bildirdiler.
Bursa
E Tipi Kapalı Cezaevi'nde artan gerginlik sonucu siyasi tutukluların hücrelere
atıldığı belirtildi. Tutukluların, avukatlarıyla görüşmelerine de izin
verilmiyor.
Bakırköy
Çocuk ve Kadın Tutukevi'nde bulunan tutuklular, mazot yokluğu gerekçesi ile
duruşmalara götürülmüyor. İstanbul Barosu Yönetim Kurulu üyesi avukat Ali
Saydı, mahkemelere çıkarılmayan tutuklular için son çarenin AİHM'ne başvurmak
olduğunu söyledi.
Diyarbakır
Cezaevi'nde 10 tutukluyu öldürmekten sanık 72 asker, polis ve gardiyanın
yargılanmasına Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Duruşmada
dinlenen mağdur Mehmet Emin İzra, ağır yaralı kurtulduğu olayı anlatırken
"Şebekede elektrikler kesilmişti. Saldırıya uğrayacağımızı tahmin ediyorduk.
Panik halindeydik" dedi.
Geçtiğimiz
yıl Çankırı Cezaevi'nde iken rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı Ankara Numune
Hastanesi'nde hayatını kaybeden Engin Huylu ile ilgili olarak Çankırı
Cumhuriyet Başsavcılığı, sekiz cezaevi görevlisi hakkında "görevi ihmal"den
kamu davası açtı.
Türkiye
genelindeki cezaevlerinde hücre sistemine geçme çalışmalarını sürdüren Adalet
Bakanlığı, cezaevlerindeki infaz koruma memurları hakkında güvenlik
soruşturması başlattı.
TBMM
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Cezaevleri Alt Komisyonu üyeleri FP'li
Mehmet Bekaroğlu, ANAP'lı Sebgetullah Seydaoğlu ve DYP'li Mustafa Eren'in
hazırladığı Ulucanlar Cezaevi Raporu, usulsüz hazırlandığı gerekçesiyle, TBMM
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Sema Pişkinsüt tarafından geri iade
edildi. Pişkinsüt'ün bu davranışını Seydaoğlu, TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut'a
şikayet etti. Bu gelişme üzerine Alt Komisyon'da görüş ayrılıkları nedeniyle
hazırlanan iki ayrı rapor uzun tartışmaların ardından birleştirildi. Raporun
son halinde, operasyonla ilgili kuşkulara dikkat çekilirken, güvenlik
görevlilerine ve cezaevi yönetimine yönelik suçlamalar yer aldı. Konuyla ilgili
bir başka toplantısında Komisyon, operasyonun güvenlik görevlilerince videoyla
kaydedildiği iddiaları üzerine resmi yazıyla kasetin ve otopsi sırasındaki
fotoğrafların istenmesini kararlaştırdı.
Ankara
Ulucanlar Cezaevi Müdürü Rüstem Cinkılıç hakkında bir gardiyanı dövdüğü, bir
gardiyana da hakaret ettiği gerekçesiyle dava açıldı. "Bazı yöneticilerin güçlü
mahkumlarla ilişkisi olduğu" yolunda açıklamalarda bulunan Ali Aksakal adlı
gardiyanın da başgardiyan Tacettin Hasret tarafından tartaklandığı öne sürüldü.
Yargıtay 5. Ceza Dairesi, Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde 26 Eylül 1999'da meydana gelen olaylar üzerine açılan davanın Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmesine karar verdi. Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi, "görevsizlik" kararı vererek, dosyayı Ankara DGM'ye göndermişti. Ankara 2 Nolu DGM de sanıkların eylemlerinin, TCK'nın 146/1-3 maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden ve bu maddede düzenlenen suçların unsurları oluşmadığından "görevsizlik" kararı vermişti.
Aralarında MAZLUMDER Genel Başkanı Yılmaz Ensaroğlu,
İHD Genel Başkanı Hüsnü Öndül, TİHV Başkanı Yavuz Önen, TYS Genel Başkanı
Cengiz Bektaş, TYB Genel Başkanı M. Atilla Maraş, HAK-İŞ Genel Başkanı Salim
Uslu, DİSK Genel Başkanı Vahdettin Karabay, KESK Genel Başkanı Siyami Erdem,
Matematikçi Ali Nesin, Gazeteci Etyen Mahcupyan, Ömer Madra, sinema oyuncuları
Lale Mansur ve Zuhal Olcay ve müzisyen Şanar Yurdatapan'ın da aralarında
bulunduğu 23 aydın, yasaklanan 1 kitap ve 60 makaleyi içeren "Düşünceye
Özgürlük-2000" kitabına imza atarak, kendilerini İstanbul DGM Başsavcılığı'na
ihbar etti ve bunun hemen ardından aydınlar hakkında soruşturma başlatıldı.
İstanbul DGM'ye ifade vermeye giden bazı aydınların basın açıklaması
yapmalarına polis izin vermedi.
Nevroz'u "w" ile yazdıkları için Batman'daki altı
gazete hakkında TCK 312'den soruşturma açıldı.
MİT'in başvurusu üzerine toplatılan "Bir Gizli Servis Mensubunun Anıları/Meslekte İlk Yıllar/Çuvaldız 1" adlı kitabın yazarı emekli MİT mensubu Yılmaz Tekin ile yayıncı Ümit Gürtuna, haklarında açılan davadan beraat ettiler.
İnternetten gönderdiği e-mail'de, "halkı kin ve
düşmanlığa tahrik"ten İzmir DGM'de yargılanan Ege Üniversitesi Bilgisayar
Bölümü Araştırma Görevlisi Ahmed Şahin, ilk duruşmada beraat etti. Şahin'in üç
yıla kadar hapsi isteniyordu.
HADEP Genel Başkanı Ahmet Turan Demir hakkında, bir
gazetede yer alan "Anayasaya Kürt vardır, yazılmalı" sözleri nedeniyle
bölücülük propagandası yapmaktan dava açıldı. Demir'in 4.5 yıla kadar hapsi
isteniyor.
1992 yılında Konya'da düzenlenen bir programın konuşmacılarından
yazar Mustafa İslamoğlu ile programı organize eden Rıza Haybatöz ve Mehmet Ali
Sakman hakkında, TCK 159'a muhalefetten 6'şar yıla kadar hapis cezası istemiyle
Konya Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Aynı şahıslar hakkında Adana DGM'de
de TCK 312/2'den ayrı bir dava daha açıldı.
Tüm-Yargı-Sen Genel Başkanı Tekin Yıldız hakkında, Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde meydana gelen ölümler sonrasında Milliyet Gazetesi'nde yer alan görüşleri nedeniyle TCK'nın 482. maddesi gereğince 16 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
Yazar Hüseyin Gazi Metin hakkında, "İnsan, Tanrı,
Dinler ve Alevilik" kitabı nedeniyle Ankara DGM'de TCK 312/2'den 3 yıla kadar
hapis istemiyle dava açıldı.
Batman'ın HADEP'li Belediye Başkanı Abdullah Akın
hakkında, Diyarbakır'da yaptığı bir konuşma nedeniyle TCK 312'den Diyarbakır
DGM'de dava açıldı.
VERİLEN CEZA
Demokrasi ve Barış Partisi (DBP) Genel Başkanı
Yılmaz Çamlıbel, 1992 yılında yapmış olduğu bir konuşmadan dolayı TCK 312/2'den
1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Adana DGM, Yeni Yaşam Tiyatrosu'nun ışıkçısından
sesçisine, oyuncusundan kostümcüsüne kadar 11 elemanına TCK'nın 312.
maddesinden 10 ay hapis cezası verdi. Cezalar, 3 milyon 716'şar bin liraya
çevrildi.
Aralık 1998'de Konya Fuar Kültür Merkezi'ndeki bir
programda konuşan Selçuklu eski Belediye Başkanı İsmail Öksüzler'le arasında
geçen tartışmadan dolayı Konya Garnizon Komutanı Tümgeneral M. Kenzi Suner'in
Öksüzler hakkında açtığı dava sonuçlandı. TCK'nın 159. maddesinden Konya 2.
Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan davada mahkeme heyeti, Öksüzlerin TSK'nın manevi
şahsiyetine hakaret etmediğini, Öksüzler ile Suner arasında yaşanan tartışmayı
TCK'nın 266. Maddesi kapsamında değerlendirdi ve Öksüzler'i 5 ay 25 gün hapis,
1 milyon 477 bin lira da ağır para cezasına çarptırdı. Ceza ertelendi.
EMEP GYK üyesi Ender İmrek'e, 1998 yılında yaptığı
bir konuşmadan dolayı, Elazığ Ağır Ceza Mahkemesi tarafından TCK 159'dan 1 yıl
hapis cezası verildi. İmrek, aynı konuşması nedeniyle daha önce de Malatya DGM
tarafından TCK 312'den 1 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Demokrat İskenderun Gazetesi'ne, 14 Nisan 2000
tarihinde İskenderun Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen "işkence davası" ile
ilgili haberde, duruşma sırasında alınan iki kararın yazılması nedeniyle
91.260.000 lira para cezası verildi.
İHD İzmir Şube Başkanı Ercan
Demir ile yönetim kurulu eski üyeleri Türkan Aslan, Songül Bilgiç, Birgül
Değirmenci, Filiz Tamer, Yüksel Alp ve Ahmet Yıldız'a İzmir 8. Asliye Ceza
Mahkemesi, 2908 Sayılı Dernekler Kanunu'na muhalefetten, önce 6'şar ay hapis
cezası ve 1 milyon 950 bin lira para cezası verdi, sonra cezaları erteledi.
İzmir 3. Sulh Ceza
Mahkemesi, parti binasında Emeğe Sesleniş bülteninin toplatılan sayısını
bulundurmaktan EMEP Narlıdere eski ilçe başkanı Ahmet Gemici'ye 3 ay hapis, 15
milyon lira da para cezası verdi.
Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu,
"Telekulak Skandalı" nedeniyle Ankara eski Emniyet Müdürü Cevdet Saral ve
Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi eski Başkanı Sabri Uzun'a ihtar
cezası verdi. 29 polise ise 10 ay ile 24 ay arasında kıdem tenzili cezası
verildi. Cezaların çoğunun "memur sicil affı" kapsamına girdiği belirtildi.
Devlet Bakanı Yüksel Yalova, THY uçaklarında yolculara Yeni Şafak ve Akit gazetelerinin ikram edilmediğini itiraf ederken, buna gerekçe olarak ise "yolcuların talebini" gösterdi. Yalova'nın bu açıklaması tepkiyle karşılandı.
MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun,
eski MİT mensubu Mehmet Eymür'ün, "MİT'in bazı gazetecileri kullandığı"
yönündeki iddiaları ve bu bağlamda Hürriyet Gazetesi yazarı Fatih Altaylı'nın
isminin zikredilmesi üzerine bir açıklama yaptı. Atasagun, MİT'in gazetecileri
kullanmadığı gibi gazetecilerin de kendilerini kullanmalarına izin
vermeyeceklerini söyleyerek bazı gazetecileri MİT'i karalamakla suçladı.
Gazeteci Fatih Altaylı'dan ise bir yanıt gelmedi. Tartışmalar üzerine birçok
köşe yazarı, basın camiasında MİT'le ilişkili üst düzey gazeteciler olduğunu
isim vermeden kabullendiler.
FP Konya Milletvekili Lütfi Yaman'ın Akit, Yeni
Şafak ve Milli Gazete'nin TRT'nin sabah haberlerinden yer almamasına ilişkin
soru önergesini yanıtlayan TRT'den Sorumlu Devlet Bakanı M. Ali İrtemçelik,
programda her türden gazetenin okunduğunu "Ancak
laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti'ne sürekli saldıran ve rejim aleyhtarı
yayınlar yapan, ideolojik basın organlarına" yer verilmediğini belirtti.
KAPATILAN/TOPLATILAN/YASAKLANAN YAYIN VE ETKİNLİK
RTÜK,
Show TV ve TGRT'ye 1'er gün; Antalya FM, Mihr ve Demokrat Radyo'ya 1'er yıl;
Medya FM'e 180 gün; Radyo İmaj'a 1 gün; Başak TV'ye 7 gün; Cine-5 ve ETV'ye
1'er gün; Radyo D'ye 3 gün; Kanal D,
İnter Star ve TGRT'ye 1'er gün kapatma cezası verdi.
Gendaş
Kültür Yayınları ve Avesta Yayınları yaptıkları açıklamada, Mehmet Uzun'un Roni
Mina Evine, Tari Mina Mirine, Kader Kuyusu, Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi
Karanlık, Dil ve Roman, Kürt Edebiyatı'na Giriş adlı eserlerinin Diyarbakır DGM
kararıyla toplatıldığını belirttiler.
İstanbul 4 Nolu DGM, Turhan Feyzioğlu'nun
"İbo-İbrahim Kaypakkaya" adlı kitabını, TİKKO'nun propagandası yapıldığı
gerekçesiyle toplattı.
Roja Teze Gazetesi'nin 38. sayısı toplatıldı.
HADEP Genel Merkezi tarafından çıkarılan 1 Mayıs
bildirisinde geçen "Newroz" kelimesinin Türkçe olmadığını söyleyen Aydın
Emniyet Müdürlüğü, bildirinin dağıtımını yasakladı.
GAZETECİLERE VE YAYIN ORGANLARINA YÖNELIK
BASKILAR/KISITLAMALAR
Niğde Üniversitesi Kampusü'nden geçen halk otobüsü
durdurularak, içindeki üniversite mensubu olmayan vatandaşların örtülerinin
çıkartılması olayını görüntülemek isteyen Zaman Gazetesi muhabiri Kemal
Dadaşoğlu'nun üzerine üniversite güvenlik görevlileri yürüyerek, makinesini
elinden aldılar.
Alpaslan Türkeş'in mezarı başındaki anma programını
izleyen Sabah Gazetesi muhabiri ile TGRT ve TV 8 kameramanları, çevredekilerin saldırısına uğradılar.
Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un Cerrahpaşa ziyaretini
izlemek isteyen Yeni Şafak Gazetesi muhabiri Ümmühan Atak, Rektör Kemal
Alemdaroğlu'nun talimatıyla içeri alınmadı. Bakan Durmuş'un ısrarı da rektörün
kararını değiştirmedi.
Kürtçe yayınlanan karikatür dergisi Pine ile Teze ve
Deng dergilerinin OHAL kapsamında bulunan illere girişi yasaklandı.
İstanbul Üniversitesi önünde YÖK'ü ve eğitimde
özelleştirmeyi protesto eden göstericileri görüntüleyen Özgür Bakış Gazetesi
muhabirinin filmlerine el konuldu.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in kayınbiraderi Ali
Çetin Şener, Milliyet Gazetesi yazarı Umur Talu'ya "Sistem aynı sistem"
başlıklı yazısına cevaben hakaret ve tehdit içeren bir mektup gönderdi. Şener
mektubunda, "Bir gün bir yerine batacak o sivri uçlu kalem... Senin gibiler
bulanık suda boğulup gittiler. Arkana dön ve bak" ifadelerine yer verdi.
Yaklaşan 1 Mayıs dolayısıyla İzmir'de Özgür Gelecek,
İstanbul'da Kaldıraç, Yaşadığımız Vatan, Devrim Gençlik dergileri ile
Kızılbayrak ve Devrimci Demokrat gazetelerine baskın düzenlendi. Odak
Dergisi'nin İstanbul Aksaray'daki merkez bürosuna da baskın düzenlendi
Balıkesir Valisi Alaaddin Yüksel, emrindeki lüks
araçları haber yapan muhabir Mustafa Sütçüoğlu'nun çalıştığı yerel gazeteye
baskı yaparak işine son verdirdi.
İÜ İşletme Fakültesi bünyesindeki Kültür Kulübü'ne
bağlı Felsefe Kolu öğrencilerinin okul kantininde kurduğu "okuma masası", aynı
gün, bazı gazeteleri sakıncalı bulan polis tarafından kaldırıldı.
Bazı yayın organlarının "Alemdaroğlu Kışlası" olarak
nitelendirdikleri İstanbul Üniversitesi'ne Rektör Kemal Alemdaroğlu, İletişim
Fakültesi öğrencileri dahil fotoğraf makinesiyle girilmesini yasakladı.
Niğde Üniversitesi Kampusü'nden geçen halk otobüsü
durdurularak, içindeki üniversite mensubu olmayan vatandaşların örtülerini
çıkarmaları istendi. Mağdurlardan Semanur Olcay Deniz, olayı şöyle anlattı: "Organize Sanayi Bölgesi'nde çalışıyorum.
Sabah bindiğim halk otobüsü güzergah olarak kampus içinden geçiyor. Mühendislik
Fakültesi girişindeki özel güvenlik görevlileri, otobüsü durdurarak, kampustan
çıkana kadar başörtümü çıkarmamı istediler. 'Organize Sanayi Bölgesi'nde
çalışıyorum' dememe rağmen, Rektörün yazılı emri var, biz emri uyguluyoruz'
dediler. 'Ben sade bir vatandaşım. Üniversite öğrencisi değilim' dedim yine de
dinlemediler." Uygulama dolayısıyla 50 kişi mağdur edildi. Sözkonusu
uygulamadan bir süre sonra vazgeçildi.
TBMM YÖK Araştırma Komisyonu'na bilgi veren İstanbul
Üniversitesi Rektörü Kemal Alemdaroğlu, başörtüsü yasağı ve ikna odalarını
savunurken, "Başörtüsü ile ilgili TBMM
bir yasal düzenleme yapsın" önerisinde bulundu. Alemdaroğlu, başörtüsü ile
ilgili tartışmaların son yıllarda neden arttığının sorulması üzerine ise, "Üniversite'nin bahçesine baktığımızda hep
başörtülü görüyorduk. Manzaramızı bozuyorlardı" dedi.
Dişinden rahatsız olduğu için Ankara Trafik
Hastanesi Diş Kliniği'ne giden Nimet Türk adlı başörtülü bayan, "Bu kıyafetle, seni tedavi etmeyiz, başka
hastaneye git" denilerek hastaneden kovulmak istendi.
Malatya'daki AFRA Alışveriş Merkezinde okunan ezan,
"halkın rahatsız olması" gerekçesiyle valilik tarafından yasaklandı.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü
tarafından düzenlenen halka açık Türk Sanat Müziği konserini izlemeye giden
başörtülü bayanlar, Güzel Sanatlar Konferans salonuna alınmadılar.
Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, nüfusuna "İslam"
yerine "Şamanist" yazdırmak isteyen Yüce Altanhan'ın başvurusunu kabul etmedi.
FP Amasya Milletvekili Akif Gülle, Adıyaman Milli
Eğitim Müdürlüğü İlköğretim Müfettişi Nevzat Aşkaroğulları imzasıyla ildeki
bütün okul müdürlerine gönderilen "okulunuzda görevli olup, kılık ve kıyafet
yönetmeliği hükümlerine uygun olarak davranmayan ve irticai faaliyetlerde
bulunan personeller var ise ekteki formun doldurularak en geç 03.04.2000
tarihine kadar müdürlüğümüze bildirilmesi" şeklindeki yazıyı göstererek Milli
Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun bundan haberdar olup olmadığını sordu.
ÜNİVERSİTELERDE YAŞANAN BASKILAR
KTÜ'de kılık kıyafet kontrolünün jandarma tarafından
yapılmasına karar verildi. Bu arada KTÜ'ye bağlı Giresun Eğitim Fakültesi'ne
alınmayan başörtülü öğrenciler diğer öğrenci arkadaşlarıyla oturma eylemi
yaparak, yasağı protesto ettiler.
Ağrı Eğitim Fakültesi'nde 18 öğrenciye okuldan
uzaklaştırma cezası verildi.
ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDAKİ BASKILAR
Kırıkkale İHL'de 150 öğrenciye başörtülerinden dolayı 2 gün okuldan uzaklaştırma cezası verildi.
Kadıköy İHL'de başörtülü öğrencilerin başlarını
açmalarına yönelik baskıları, veliler protesto ettiler.
Malatya İHL'ye Ankara'dan gönderilen üç müfettişin
baskı uygulayarak başörtülü öğrencilerin başlarını açmaya zorladığı belirtildi.
Türkiye genelinde yapılan Açık Lise sınavlarına
başörtülü öğrenciler alınmadılar.
KAMU GÖREVLİLERİNE YÖNELİK BASKILAR
İstanbul Eyüp İHL'de görev yaparken başörtüleri
nedeniyle okuldan uzaklaştırılan 21 başörtülü öğretmen, okul yönetimi
tarafından göreve çağırılıp aynı gün yine okuldan uzaklaştırıldılar.
Milli Eğitim Bakanlığı, başörtülü olduğu öne sürülen Malatya Mehmet Topsakal İlköğretim okulu öğretmeni Nefise Kuloğlu'nu soruşturmak amacıyla Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü İlköğretim Müfettişi Osman Şahin'i görevlendirdi. Okula giden müfettiş, öğretmenin başı açık olarak derse girdiğini gördü ve Bakanlığa bir teklif getirmedi. Bu nedenle müfettiş Şahin hakkında soruşturma başlatılarak aylıktan kesme cezası verildi.
Balıkesir İHL'de derslere başörtüyle girdikleri için
öğretmenler Fatma Nur Hacınebioğlu ile Hatice Dönmez'in memurluk hayatına son
verildi. Sabriye Efe ve Şükran Şahin adlı öğretmenler de baskılar üzerine
istifa etmek zorunda kaldılar.
İstanbul Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulu
öğretmeni Ayşe Bibe'nin görevine başörtülü olduğu gerekçesiyle son verildi.
YARGILAMALAR
Yıldız Teknik Üniversitesi'nin değişik bölümlerinde okuyan 30 öğrencinin 49 ayrı davasında yerel mahkemelerden olumsuz sonuç alınması üzerine davalar temyiz edilerek Danıştay'a taşındı.
Konya'da 8 yıllık kesintisiz zorunlu eğitimi protesto amacıyla çocuklarını okula göndermeyen yaklaşık 100 kişiye mahkeme kararı olmaksızın 949.330.800.-'er lira ceza verildi. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün talebini onaylayan Kaymakam Ferda İleri, bir ilke imza atmış oldu.
Kısa süre önce fıtık ameliyatı geçirmesine karşın
ders anlatamadığı gerekçesiyle öğretmeni Seval Çiftçi tarafından 220 kez
komando dansı yaptırılan Elazığ Vali Tevfik Gür İlköğretim Okulu 5. sınıf
öğrencisi Caner Gökçe'nin dikişleri patladı.
Batman'ın Beşiri İlçe Lisesi birinci sınıfında okuyan
Nevzat Taşkıran'ın kulağı, Beden Eğitimi Öğretmeni ve Müdür Yardımcısı Fatma
Günel'in attığı tokat sonucu patladı. Taşkıran'a 15 gün rapor verildi.
Gaziantep Kaşıbeyaz İlköğretim Okulu 1-F sınıfında
yoksul aileler ve kapıcı çocuklarının özellikle toplandığı iddiaları Milli
Eğitim Müdürlüğü raporu ile belgelendi. Yapılan inceleme sonucunda 28
öğrenciden 14'ünün kapıcı çocuğu olduğu kanıtlandı.
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencisi H.Ç.; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde 7 öğrenci; 19 Mayıs Üniversitesi İnşaat Fakültesi öğrencileri Kemal Topkar ve Erdem Cabbaroğlu, Mersin Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden Hasan Hüseyin Akbaba, öğrenciler arasında çıkan kavgalar sırasında yaralandılar.
Üniversite Öğretim Elemanları Dayanışma Derneği
tarafından düzenlenen "Yasaklar
Gölgesinde Üniversite Sorunları" konulu panelde konuşan İÜ Hukuk Fakültesi
eski Dekanı Prof. Dr. Aysel Çelikel, "Biz
üniversitelerde düşüncelerin özgür olmasını istiyoruz. Ancak sistem buna
müsaade etmiyor. Öğretim üyelerini yok sayıyor. Bu da öğrencilere yansıyor ve
eğitimin kalitesi düşüyor." diye konuştu.
YÖK'ü protesto amaçlı bir eyleme katıldıkları
gerekçesiyle İÜ Edebiyat Fakültesi'nde 12 öğrenciye iki hafta okuldan
uzaklaştırma cezası verildi. Cezalar, Nisan ayında yapılacak vizelere denk
getirildi.
SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNE
YÖNELİK BASKILAR/SALDIRILAR
İHD İzmir Şube Başkanı Ercan
Demir ile yönetim kurulu eski üyeleri Türkan Aslan, Songül Bilgiç, Birgül
Değirmenci, Filiz Tamer, Yüksel Alp ve Ahmet Yıldız'a İzmir 8. Asliye Ceza
Mahkemesi, 2908 Sayılı Dernekler Kanunu'na muhalefetten, önce 6'şar ay hapis
cezası ve 1 milyon 950 bin lira para cezası verdi, sonra cezaları erteledi.
İzmir 3. Sulh Ceza
Mahkemesi, parti binasında Emeğe Sesleniş bülteninin toplatılan sayısını
bulundurmaktan EMEP Narlıdere eski ilçe başkanı Ahmet Gemici'ye 3 ay hapis, 15
milyon lira da para cezası verdi.
Ankara Merkez Kapalı Ceza ve
Tutukevi Müdürü Rüstem Cinkılıç'ın da aralarında bulunduğu 12 kişiye, basın
yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla Tüm Yargı-Sen Genel Başkanı Tekin Yıldız
hakkında 3 yıl 6 aydan 16 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Yıldız'ın
basın mensuplarına yaptığı açıklamanın, 12 Aralık 1999 tarihli gazetelerde,
"Ulucanlar Cezaevi'nde Skandal" başlıklı haberle verildiği bildirildi.
1 Mayıs için başta OHAL kapsamındaki iller olmak
üzere Sinop ve Gaziantep'deki başvuruların yanı sıra EMEP Merzifon ve Tunceli
Sendikalar Platformuna valiliklerce izin verilmedi. HADEP Şanlıurfa İl Gençlik
Kollarının 8 Nisan'da düzenlemek istediği şölene valilikçe izin verilmedi.
Mafyanın cezaevlerindeki kirli ilişkileri üzerine
açıklamalarda bulunan ve Bayrampaşa Cezaevi'nde gardiyan olarak görev yapan Tüm
Yargı-Sen İstanbul Şube Başkanı Ali Yazıcı, silahlı saldırıya uğradı.
İzmir'de Özgür Üniversite'ye baskın düzenlenerek çeşitli dokümanlara el
konuldu.
Ankara Valiliği, Tuncelililer Sosyal Kültür
Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin açtığı Kürtçe dil kursunu, Milli
Eğitim'den izin alınmadığı gerekçesiyle yasakladı.
Avrupa ülkelerine gitmek isterken İstanbul'da 58,
İzmir'in Aliağa ilçesi Karadut mevkiinde 400 mülteci ülkelerine iade edilmek
üzere gözaltına alındılar.
ÖLENLER: Zonguldak'ın Kilimli beldesinde kömür
ocağındaki göçük sonucu Hasan Yılmaz; Kastamonu'nun Araç ilçesi Çubukludere
köyünde üzerine ağaç düşen Aziz Emik; Türkiye Kömür İşletmeleri Çayırhan
Müessesi'nde gazdan zehirlenen üç işçiden biri olan Ali Arslan; Trabzon'un Of
ilçesinde bir taş ocağında meydana gelen göçük nedeniyle Türkay Katırcı;
Balıkesir Sanayi Bölgesi'nde bir binanın çatısında kaynak yaparken elektrik
akımına kapılan Kamil Çatal; Ankara Keçiören'de bir fırındaki gaz patlamasından
İrfan Başer; İstanbul Küçükçekmece'de inşaat halindeki bir binanın asansör
boşluğuna düşen Selim Burak; İstanbul Sarıgazi'de çalıştığı inşaattan düşen
Sebahattin Durmuş adlı işçiler hayatlarını kaybettiler.
İŞTEN ATILANLAR: Manisa'da kurulu Vestel AŞ'den 900
işçi; Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne ait Ekdağ AŞ'den 31 işçi; Ordu
Belediyesi'nden 309 işçi; Öz Gıda-İş İstanbul Şubesi'nden "istihdam fazlalığı"
olduğu gerekçesiyle 3 işçi; İstanbul'da kurulu Tuzla Tersanecilik ve Turizm AŞ
ile Türk-Ter Tersane ve Deniz İşletmeciliği AŞ'den 127 işçi; Antalya'da kurulu
Club Hotel Sera'dan 90 işçi; İstanbul Beylikdüzü'nde kurulu Cihangirlik
Dericilik'ten 260 işçi; İstanbul Yenibosna'da kurulu Şahnur Tekstil'ten 30
işçi; Tek Gıda İş Sendikası'na üye oldukları gerekçesiyle Köy-Tür'den 66 işçi;
Ümraniye'de kurulu Korkmaz Tekstil'den 65 işçi; Halkalı'da kurulu Fatih Ökçe
Sanayi ve Ticaret AŞ'den 22 işçi; Kayseri'nin Develi ilçesinde kurulu Asil
Deri'den 120 işçi işten atıldı.
Malatya 2 Nolu DGM Başkanı Ali Öztürk, eşinin
başörtülü olması ve "irticai bir yaşam" sürmesi nedeniyle Manisa'ya hakim
kadrosuyla sürgün edildi. Müfettişlerin hazırladığı ön raporu değerlendiren
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Öztürk'ün hakkındaki soruşturma
tamamlanıncaya kadar, Malatya 2 Nolu DGM başkanlığı görevinde kalmasını
sakıncalı buldu.
Kars Cumhuriyet Başsavcılığı, HADEP Genel Merkezi
tarafından basılan Nevruz afişlerine ilişkin, "W" harfi, sarı-kırmızı-yeşil
renkleri ve güvercinle bölücülük propagandası yapıldığı gerekçesiyle soruşturma
başlattı. Savcılık afişteki güvercinle "Türkiye'de esaret olduğunun" ima
edildiği iddiasında bulundu.
İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, üstünü aramak isteyen
polise hakaret ettiği iddiasıyla avukat Oya Karasu'yu 2 ay hapis, 1.5 milyon
lira da para cezasına mahkum etti, ceza ertelendi.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Farsça kökenli olduğu
halde özellikle Kürtlerin kullandığı ve "müjde" anlamına gelen "mizgin"
isminin, nüfusa kaydedilebileceğine karar vererek, ailelerin çocuklarına isim
seçme özgürlüğünün yolunu açtı. Genel Kurul, kararını "İsim kişinin onurudur. Seçme özgürlüğü vardır. Bir kimsenin toplumda
tanınıp çağrıldığı adı kayden de taşıması onun doğal hakkıdır" gerekçesine
dayandırdı. Kızına "Mizgin" adını koymak isteyen Bitlisli Nezir Durak'a
Güroymak Asliye Hukuk Mahkemesi, "Mizgin
ismi Türk dilinde yoktur, zıt anlamlar içermekte, milli kültüre, örf ve
adetlere uygun düşmemektedir. Kamu vicdanını incitecek niteliktedir"
cevabını vermişti. Baba Durak'ın temyizi üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi,
yerel mahkemenin kararını "kişinin toplum
içinde bilinip tanındığı adını kayden de taşıması doğal hakkıdır, bunun bir
sakıncası yoktur" gerekçesiyle bozmuştu. Yerel mahkeme eski kararında
direnince dosya, Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gelmiş ve Kurul, direnme
kararını oy çokluğuyla onaylamıştı. Babanın karar düzeltme isteminde bulunması
üzerine Kurul, kendi kararını 14'e karşı 30 oyla kaldırdı ve mahkemenin "yasak"
yönündeki kararını bozdu.
Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu,
"Hizbullah'la bağlantısı" olduğu iddiasıyla Ankara Adliyesi adli yargı hakim
adayı Mehmet Mehdi Oğuz için "ihraç" kararı verdi. Ankara DGM Savcısı Nuh Mete
Yüksel'in, Hizbullah örgütü üyesi olduğu gerekçesiyle TCK'nın 168. maddesinden
dava açtığı Ankara Adliyesi Stajyer Hakimi Mehmet Şefik Kocaağa'nın ihraç
talebi ise savunmasının istenmesi amacıyla ertelendi.
Hamile eşini karnındaki bebeği ile beraber 12 yıl
önce doğum esnasında Dr. Ercan Altınbaş'ın ihmali sonucu kaybeden Memiş
Akosman, 3.5 milyar harcarayarak verdiği hukuk mücadelesinden Trabzon İdare
Mahkemesi'nin kararıyla 108 bin lira tazminat kazandı.
Polatlı Asliye Ceza Mahkemesi, bir fabrikadan kangal
cinsi köpek çalan Ali P., Levent C.,
Selçuk L, ve Ercan H.'ye 1 yıl 5 ay ile 4 yıl 8 ay 20 gün arasında hapis cezası
verdi. Selçuk Y.'nın dışındakilerin cezası "yaş küçüklüğü ve sabıkasız"
oldukları gerekçesiyle ertelendi.
"Tekfir" örgütüne mensup oldukları iddiasıyla
Muhammet, Abdullah ve Hatice Atay ile Havva Topçu'nun yargılandığı duruşmada
Ankara 1 Nolu DGM Başkanı Mehmet Orhan Karadeniz, sanıkların nüfus cüzdanı
taşımadıklarını belirtmeleri üzerine, Suudi Arabistan cüzdanına sahip olup
olmadıklarını sordu. Sanıkların "Orası İslam devleti değil" sözleri üzerine
Karadeniz, "Siz o zaman Ay'a gidin. Siz
ruh olmuşsunuz" derken, Cumhuriyet Savcısı Dilaver Kahveci de "Astronomiyi iyi öğrenin, uzaya çıkın; siz
orada güzel bir yer bulursunuz" dedi.
Tuğgeneral Yalçın Işımer'in GATA'nın açılışında
yaptığı konuşma nedeniyle hakkında suç duyurusunda bulunduğu için Hatay'dan
Erzincan'a sürgün edilen Savcı Ali Karcı'ya Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,
"kınama" cezası verdi. Hakkında soruşturma da açılmış olan Karcı, baskılara
dayanamayarak sonunda istifa etti.
Adana Cumhuriyet Savcısı Sacit Kayasu'nun, 12 Eylül
darbesinin mimarı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in cezalandırılması istemiyle
hazırladığı iddianame, Adana Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, "iddianamede yer alan delillerin yetersizliği" gerekçesiyle işleme
konulmadı. Adalet Bakanlığı da Kayasu hakkında idari soruşturma başlattı. FP
İstanbul Milletvekili Nazlı Ilıcak, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'e, Kayasu
hakkında neden tahkikat başlatıldığını sordu. Bu arada Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu da Kayasu'ya "kınama cezası verdi. Daha sonra Kayasu "tedbiren"
görevden uzaklaştırıldı. Bunun üzerine Savcı Kayasu tepkisini, "Eğer geceyarısı bir bayan milletvekilinin
evini bassaydım, beni başsavcı bile yaparlardı" şeklinde dile getirdi.
* * *
Çıkar amaçlı suç örgütü kurmakla suçlanan Adnan Oktar ve 35 arkadaşının yargılanmasına İstanbul 1 Nolu DGM'de başlandı.
Cumhuriyetin 75. Yıldönümü kutlamaları sırasında Anıtkabir'e uçakla intihar saldırısı düzenlemeyi planladıkları iddia edilen sanıklardan Mehmet Demir 18 yıl 9 ay ağır hapis, Kuddusi Armağan, Ahmet Coşman, Halis Serin, Kenan Bingöl, Erkan Kuşkaya, Tanju Pekdemir, Selami Boztepe, Tuncay Göğ, Seyit Ahmet Bal ve Muhlis Özölçer'e de 12 yıl 6'şar ay ağır hapis cezası verildi. Davada 4 sanık daha çeşitli cezalara çarptırılırken, 15 sanık da beraat etti.
Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirildiği sıralarda
yürüyüş yaparak slogan attıkları iddiasıyla 5 ilköğretim okulu öğrencisi ile
iki öğretmenin yargılanmasına Diyarbakır 4 Nolu DGM'de devam edildi. Sanıkların
örgüt üyeliğinden 12 yıl 6 aydan 15 yıl yıla kadar hapisleri isteniyor.
İsrail'den ithal edilerek Emniyet Genel Müdürlüğü'ne
hibe edilen, ancak daha sonra kaybolduğu anlaşılan ve çeteler tarafından
kullanıldıkları kanıtlanan 30 adet Uzi ve Baretta marka silah ve susturucu ile
ilgili olarak Ankara 6. Asliye Ceza Mahkemesi, Özel Harekat Dairesi eski
Başkanvekili İbrahim Şahin'e "görevi ihmal"den bir yıl ceza verdi; 14 sanık ise
beraat etti.
Mardin'in Kızıltepe ilçesinde "PKK lehine örgütlenme çalışmaları yaptıkları" iddiasıyla
yargılanan 8'i lise öğrencisi 10 kişi, Diyarbakır 1 Nolu DGM tarafından 2 ila
12 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldılar.
PKK'yla bağlantıları olduğu iddiasıyla Diyarbakır
Büyükşehir Belediye Başkanı Feridun Çelik, Siirt Belediye Başkanı M. Selim
Özalp ve Bingöl Belediye Başkanı Feyzullah Karaaslan'ın da aralarında bulunduğu
17'si tutuklu 22 sanığın yargılanmasına Diyarbakır DGM'de başlandı. Sanıkların
çeşitli hapis cezalarına çarptırılmaları istenirken, 7 kişi tahliye edildi.
Mahkeme kararları olmadan telefonları dinlenen
Yargıtay 8. Ceza Dairesi Başkanı Naci Ünver'in İçişleri Bakanlığı aleyhine
açtığı dava sonuçlandı. Ankara 10. İdare Mahkemesi, Ünver'e 7.5 milyar lira
tazminat ödenmesine karar verdi. Ünver, tazminat kararının Türkiye'nin herşeye
rağmen bir hukuk devleti olduğunu gösterdiğini ve "Hukukun ihlalinin tespit edildiğini" söyledi.
Eski Milletvekili Mahmut Alınak, 12 Eylül'de yönetime el koyan Kenan Evren ve generallerin idamla yargılanmaları istemiyle yaptığı suç duyurusunun geri çevrilmesi nedeniyle iç hukuk yolları tükendiğinden 12 Eylül döneminde uğradığı hak kayıplarının tazmini için AİHM'ye başvurdu.
AİHM, Danimarka'nın, vatandaşı Kemal Koç'a işkence
yapıldığı gerekçesiyle Türkiye aleyhine açtığı dava "dostane çözümle"
sonuçlandı. Kemal Koç'a 35 milyar lira gibi yüksek bir bedel ödemeyi kabul eden
Türkiye, böylece hak ihlali mahkumiyetinden kurtuldu. Türkiye ilk kez bir
devletin işkence şikayeti üzerine yargılandığı ve hatasını kabul ettiği bu
davada, yine ilk kez işkence nedeniyle bu kadar yüksek para ödemeyi kabul etti.
Emniyet
Genel Müdürlüğü Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanı Nihat
Dündar, Türk polis teşkilatının 2000'li yıllarda çok büyük değişiklikler
göstererek, "Artık 'devlet polisi' yerine 'millet polisliği' egemen olacak"
dedi. Dündar, "İnsanın ve bireyin devlet için değil, devletin insan ve birey
için var olduğu" anlayışının egemen olacağını ileri sürdü.
Alman Cumhurbaşkanı Rau ile görüşen Başbakan Bülent Ecevit, İslam Federasyonu tarafından Almanya'daki Türk vatandaşlarının çocuklarına İslam dersi verilmesinin önünün açılmasından rahatsızlık duyduğunu söyledi. Ecevit, Rau'ya kendilerinden istekte bulunulması halinde, Almanya'daki Türk çocuklarının din eğitimi için Türkiye'nin laikliği benimsemiş öğretmenler gönderebileceğini ve din dersi verme hakkının sözkonusu kuruluşun elinden alınması isteğini aktardı. Cumhurbaşkanı Rau da, bunun Alman anayasasına göre mümkün olmadığını, kararın bir yargı organı tarafından alınmış olduğunu söyledi.
İzmir Barosu'nun "Yargı Reformu 2000" sempozyumunda
konuşan Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, idam cezasının uzun vadede kaldırılması
gerektiğini söyledi.
Devlet Bakanı Mehmet Ali İrtemçelik tarafından İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu'na hazırlatılan İnsan Hakları Başkanlığı yasa tasarısını Bakanlar Kurulu'na sevketmeyen Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Şağar'ın metin üzerinde değişiklikler yaptığı belirtildi. Şağar'ın değişikliğiyle, yapılanması öngörülen Danışma Kurulu'nun, tek kişilik bir kadro olan "İnsan Hakları Sekreterliği"ne dönüştürüldüğü belirtildi.
Anayasa değişikliği paketinin ikinci tur oylaması
öncesinde "açık oy" krizi yaşandı. Oylamadan yaklaşık iki saat önce bir basın
toplantısı düzenleyen Başbakan Bülent Ecevit şunları söyledi: "Demokrasi açıklık rejimidir. Benim siyasal
yaşamımda da gizliliğin yeri yoktur. Bir milletvekilinin kullanmadan önce veya
sonra oyunu açıklamasına kimse engel olamaz. Zaten anayasa değişikliği için
hazırlanan önergeye 406 imza verenler oylarının rengini 29 Mart günü zorunlu
olarak açıklamışlardır. Ancak birinci tur oylamalarda imza sayısının bir hayli
altında oy çıkınca her milletvekili töhmet altında kalmıştır. Bu yüzden
TBMM'nin saygınlığına da gölge düşmüştür. İmza sayısı ile oy sayısı arasındaki
çelişkiyi mutlaka gidermek gerekir. Bunun da yolu isteyenlerin oylarını açıkça
kullanmalarıdır. 1995'deki anayasa değişikliği oylamalarında da isteyenler
oylarını açıkça kullanmışlardır. Dün sayın Barolar Birliği Başkanının da
belirttiği gibi bu yüzden Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı vermesi sözkonusu
değildir. Dileğim her milletvekilinin kendi imzasına gözler önünde sahip çıkmasıdır."
Ecevit'in "açık oy kullanın" telkinine, FP Grup Başkanvekili Bülent Arınç, "Başbakan, milletvekillerine şantaj yapmak
istiyor. Anayasa ihlaline açıkça işaret veriyor" diye sert tepki gösterdi.
Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş yıldönümünde konuşan
Mahkeme Başkanı Ahmet Necdet Sezer şunları söyledi: "Sorumsuz cumhurbaşkanının yönetimi paylaşması kabul edilemez.
Anayasamızda cumhurbaşkanına tanınan yetkiler, parlamenter demokrasinin
sınırlarını aşmaktadır. Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler de
yargının denetimine tabi olmalıdır. Anayasa Mahkemesi üyelerini ve Yargıtay
Başsavcısı'nı Cumhurbaşkanı seçmemelidir. Özgürlükçü, çoğulcu yeni bir anayasa
yapılsın. Bireyler devlet için değil, devlet bireyler için var olmalıdır. 12
Eylül yasalarına yargı yolu açılsın, Anayasanın geçici 15. maddesi kalksın.
Kişilere özel yasa ve anayasa değişikliklerinden vazgeçilsin. Hak arama
özgürlüğü önündeki engeller kaldırılsın. Olağanüstü hal kararnameleri
denetlenebilsin. Yüksek Askeri Şura kararları dahil idarenin her türlü eylem ve
işlemi yargı denetimine tabi olsun."
Türkiye'de tutuklu bulunan siyasi suçluların serbest
bırakılmasını isteyen Avrupa Parlamentosu, 312. maddenin Kopenhag Kriterlerine
uygun olmadığını; Başbakan Bülent Ecevit'in kendisini ziyaret eden Avrupalı
parlamenterlere 312. maddeyi kaldırma sözü verdiğini hatırlattı.
İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, polis teşkilatının
kuruluşunun 155. yıldönümü nedeniyle yaptığı konuşmada "Vatandaşın sorunlarına adil, tarafsız ve insancıl yöntemlerle çözüm
bulunuz" dedi.
Kayseri Valisi Nihat Canpolat, polis teşkilatının
kuruluşunun yıldönümü dolayısıyla yaptığı konuşmada "İnsan hakları insan olanlara gösterilecek bir haktır" dedi.
Canpolat ayrıca, "Türk polisi sonuna
kadar insan haklarına saygılıdır. Zaman zaman mutlaka ihlaller olacaktır.
Ancak, insan hakları da insan olanlara gösterilecek bir haktır. İnsanlıktan
çıkmış, devlet, millet, Atatürk düşmanlarına, toplumun huzurunu, birliğini ve
dirliğini bozanlara, insan hakları çerçevesinde saygı göstermedin diye polisi
suçlamak bize acı gelmektedir." dedi. Bu konuyu değerlendiren İnsan
Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı M. Ali İrtemçelik, "Uygar toplumlarda, bunlar, hele kamu görevlileri tarafından, bazen
var, bazen yok farz edilebilecek, keyfi değerlendirmelere tabi tutulabilecek,
öfkeye kapıldığınızda sahibinden esirgeyebileceğiniz haklar değildir. İnsan
hakları istisnasız bütün bireylerin bizatihi insan oluşlarıyla birlikte
kazandıkları dokunulmaz nitelikteki haklardır. Hiç şüphesiz ki insan haklarına
saygı, suçluların sığınağı olamaz. Ancak, hemen eklemek gerekir ki, insan
haklarına saygı, çok önemli bir kamu hizmeti veren, bu hizmeti bazen fevkalade
zor psikolojik koşullarda vermek durumunda kaldığını bildiğimiz polisimizin
görevini layıkıyla yapabilmesine engel olarak da addedilmemelidir."dedi.
Adalet Bakanlığı, Çocuk Mahkemelerinin Kuruluş,
Görev ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Kanun'da değişiklik yapan bir yasa
tasarısı hazırladı. Tasarı ile çocuk mahkemelerinde yargılama yaşı 15'ten 18'e
çıkarılırken, buna gerekçe olarak 18 yaşından küçüklerin yetişkinlerden farklı
özelliklere sahip olmaları gösterildi. Hazırlanan tasarıda, çocuklara
kesinlikle hiçbir koşulda kelepçe takılmayacağı vurgulandı.
Başbakanlık İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu'nca
"İnsan Hakları Açısından Çocukların Sorunları
ve Çözüm Önerileri" başlıklı bir rapor hazırlandı. Raporda, Çocuk Hakları
Sözleşmesi, sağlık, eğitim ve çalışma alanında alınması gereken bazı önlemlere
yer verildi.
PKK'lı militanların büyük oranda Türkiye'yi
terketmelerini gözönünde bulunduran TSK'nın bölgede, mayın temizleme harekatı
başlatacağı belirtildi. Çalışmalara, yaz aylarında başlanacağı bildirildi.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Çingene uyarısı
üzerine harekete geçen İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı M. Ali
İrtemçelik, Başbakanlığa gönderdiği yazıda, "Çingenelere
yönelik önyargıların yürütülebilecek çeşitli faaliyetlerle kısa süre içinde
ortadan kalkması mümkün değildir. Ancak yine de bu alanda Milli Eğitim
Bakanlığı, Türk Dil Kurumu ve Diyanet İşleri Bakanlığı'nca çalışmalar başlatılmasının
ve özellikle sözlük ve ansiklopedilerde yer aldığı belirtilen onur kırıcı
ifadelerin düzeltilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir" dedi.
Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi üyesi Safa
Reisoğlu, Türkiye'nin işkence sorununu çözmek için iyi niyetli olduğunu ancak
gereğini yapmadığını savunarak, "Avrupa'ya
dahil olmak isteyen bir ülke, işkence sorununu çözmek zorundadır" dedi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Sema
Pişkinsüt, "İnsan hakları konusunda
kendisini en çok geliştiren polis teşkilatı. Yargıda ise kımıldama var, ancak
yetersiz. Adli Tıp Kurumu'nda ise eksiklikler var. Kendini yenileme çabası,
eğitim ve nezarethanelerle ilgili mevzuatları uygun hale getirme konusunda en
ileri çalışmaları polis teşkilatı yapıyor" dedi.
BM İnsan Hakları Komisyonu'nun Çin'deki insan
hakları ihlallerini kınama girişimine yeterli destek bulunamadı.
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 15 ülkenin,
İnsan Hakları Komisyonu'na sunduğu "İnsan Hakları ve Terörizm" kararnamesi, 53
komisyon üyesi ülkeden 27'sinin kabul, 13'ünün ret oyu vermesiyle kabul edildi.
Somut bir yaptırımın dile getirilmediği kararnamede terörizm kınanarak, hiçbir
koşulda ve hiçbir yerde onaylanamayacağı, terörizmin insan hakları ihlallerinin
önlenmesi gerekçesiyle kullanılamayacağı vurgulanıyor.
Uluslararası Af Örgütü, geçen yıl dünyada sadece bilinen kayıtlara göre 1813 kişinin idam edildiğini bildirdi ve bu cezanın kaldırılması için bir kez daha çağrı yaptı. Dünyadaki idam sayısının yarıdan çoğunun Çin Hak Cumhuriyeti'ne ait olduğunu hatırlatan Af Örgütü, 1998 yılında 2258 olan dünya toplamına göre 1999'da idamlara azalma görüldüğü halde, ABD, İran ve Suudi Arabistan'da infazların arttığına dikkati çekti.
BM
Acil Yardım Koordinatörü Carolyn McAskie, Kuzeydoğu Afrika'daki Etiyopya,
Kenya, Eritre, Tanzanya, Burundi, Sudan, Uganda gibi ülkeleri etkisi altına
alan kuraklık nedeniyle toplu çocuk ölümlerinin başladığını belirtirken, "16 milyon insanın da önümüzdeki Mayıs ve
Haziran'ı çıkarıp çıkaramayacağı belli değil" dedi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından hazırlanan bir rapora göre, dünyada 18 yaşın altında çeşitli silahlı çatışmalarda görev yapan 300 bin civarında çocuk askerin bulunduğu belirtildi.
Uluslararası
Savaş Suçları Mahkemesi Başsavcısı Carla Del Ponte, Kosova'da "en az 300 toplu mezar bulunduğunu" belirterek mezarların
hepsinin açılacağını söyledi.
ABD: Teksas-Meksika sınırında
Pablo Pineda adlı bir gazetecinin cesedi bulundu. Tennessee eyaletinde 40 yıl
aradan sonra, 8 yaşındaki bir kızı tecavüz ederek öldüren Robert Coe adlı kişi
zehirli iğneyle idam edildi. IMF ve Dünya Bankası politikalarına karşı
Washington'da düzenlenen gösterilere sert bir şekilde müdahale eden polis,
yüzlerce kişiyi gözaltına aldı. Denizden kurtarıldıktan sonra verildiği
Miami'li akrabalarının yanından silahlı federal ajanların baskınıyla alınan
Elian, akrabalarının açtığı davanın sonuçlanmasına kadar babasına verildi.
Baskına onayı, bizzat Başkan Clinton'ın verdiği belirtildi. Preston Smith Cezaevi'nde çıkan ayaklanmada bir mahkumun hayatını kaybettiği
bildirildi. Oklahoma eyaletinde bir kadını öldüren Michael Donald ile bir polis
memurunu öldüren Ronald Keith Boyd adlı kişiler zehirli iğneyle idam edildiler.
Pitsburg kentinde silahıyla sokağa çıkan ırkçı beyaz avukat Richard
Baumhammers, Yahudi komşusunu, iki Çinli'yi, Hintli bir manavı ve zenci bir
genci öldürdükten sonra iki sinagoga ateş açarak duvarlarına gamalı haç çizdi.
ALMANYA: Birebak kentinde
evlerine düzenlenen baskınla gözaltına alınan Musa Ulaş ve oğlu Baran Ulaş,
Türkiye'ye gönderildi.
AVUSTURYA: Mülteci olarak bulunan
Kosovalı Arnavutlar ile hükümet arasındaki gerginliğin iyice artmasından
mültecilerin "kaçak" durumuna düşme tehlikesi yaşadıkları belirtildi.
BOSNA HERSEK: Başkent Saraybosna
çevresinde savaştan kalma mayınların patlaması sonucu 3 çocuk hayatını
kaybetti. Srebrenica yakınlarında, Sırplarca katledilen Müslümanlara ait olduğu
sanılan 47 iskelet bulunurken çeşitli yerlerde açılan mezarlardan da 83 ceset
çıkarıldı.
CEZAYİR: Mascara bölgesinde bir toplu mezardan 15 ceset
çıkarıldı.
ÇEÇENİSTAN: Human Rights Watch, Çeçenistan'daki Rus askerlerinin Çeçen kadınlara tecavüz ettiklerine dair yeni bilgilere ulaştıklarını açıkladı. Örgüt, Grozni'nin güneyindeki Tangji-Chu adlı köyde 18 yaşındaki Heda Kungayeva'nın Rus askerleri tarafından tecavüz edildikten sonra öldürüldüğünü açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e de bir çağrı yapan örgüt, Tangji-Chu köyü etrafındaki ablukanın kaldırılmaması halinde 4 bin sivilin su ve yiyecek yokluğundan ölme tehlikesinin bulunduğunu söyledi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Mary Robinson, aylar süren engellemenin ardından gittiği Çeçenistan'da "güvenlik" gerekçesiyle sadece bazı yerleri görebildi. İşkence yapılan kamplara sokulmayan Robinson, Grozni'de bir hastaneyle Pazar yerini gezebildi. Burada konuştuğu bir kadın ise, başından geçenleri ağlayarak anlattı. BM İnsan Hakları Komisyonu, Moskova'dan, Çeçenistan'daki insan hakları ihlallerinin soruşturulması için ulusal bir komisyon kurulmasını istedi. Son altı ayda İnguş-Çeçen sınırını geçen mülteci sayısının 325 bin 640'a ulaştığı belirtildi. Avrupa Konseyi, Luxemburg'ta yapılan bahar toplantısında, Çeçenistan'a uygulanan şiddetin etnik soykırım olduğunu kabul ederek, Rusya'nın oy kullanma hakkını askıya aldı. Esir alınan 9 Rus askeri, kurşuna dizildi. Çeçenler, bu askerleri, bir Çeçen kızına tecavüz ederek öldüren bir Rus albayıyla takas etmeyi önermişlerdi. Ruslar, bu öneriyi reddedince askerler infaz edildi.
ÇİN: Uluslararası Af Örgütü,
geçen yıl dünya genelinde 1813 kişinin idam edildiğini ve bunun yarıdan
fazlasının Çin Halk Cumhuriyeti'ne ait olduğunu belirtti. Falun Gong
tarikatının gösterileri sırasında 95 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar
arasında 8 gazeteci de bulunurken, geçen yılki gösteriden bu yana 35 bin
kişinin gözaltında tutulduğu belirtildi. Guigang Belediye Başkan Yardımcısı Li
Çenglong, rüşvet almak suçundan idam edildi.
ENDONEZYA: Ache bölgesinde iki sivil
öldürülürken, 8'inin de cesedi bulundu. Gode kenti ve çevresinde çoğunluğu
çocuk 450 kişi açlıktan hayatını kaybetti. Moluk adalarındaki
Müslüman-Hristiyan çatışmalarında 4 kişi öldü; sözkosunu adalarda 15 aydan
beridir devam eden çatışmalar dolayısıyla 2000'den fazla kişinin hayatını
kaybettiği belirtildi.
FİLİPİNLER: Mindanao adasında, ordu
güçlerinin Müslüman gerillalara yönelik saldırısında 41 gerilla öldü.
FRANSA: Fas kökenli hamile bir
kadını 25 Mart gecesi Paris yakınlarında döven polisler hakkında soruşturma
açıldığı belirtildi.
GUATEMALA: Toplu taşımacılığa yapılan
zammı protesto edenlerin üzerine polisin açtığı ateş sonucu 4 kişi öldü.
GÜRCİSTAN: İdam cezasını kaldıran
Avrupa Sözleşmesi onaylandı.
IRAK: ABD ve İngiliz savaş
uçaklarının ülkenin güneyini bombalaması sonucu 14 sivilin yaralandığı açıklandı.
Irak Komünist Partisi, Bağdat yönetiminin 1997 yılından bu yana "cezaevlerini
temizleme" kampanyası çerçevesinde 122 kişiyi öldürdüğünü ileri sürdü. Sağlık
Bakanlığı, BM ambargosu nedeniyle geçen ay 9328 kişinin öldüğünü açıkladı.
İRAN: Çahbar kentinde bir parkta
meydana gelen patlama sonucu bir çocuk öldü. 17 gazete ve dergi; İslami
yasalara, kutsal değerlere, İran İslam Cumhuriyeti'ne, toplumun yararına, milli
güvenlik ve milli birliğe karşı yazılar yayınladıkları gerekçesiyle
kapatılırken; bazı gazeteciler de tutuklanarak hapse atıldı.
İNGİLTERE: Berinsfield bölgesinde
Christopher Barton (17) adlı siyah genci, ırkçı beyazlar üzerine benzin dökerek
yakmak istedi.
İSRAİL: Filistinlilerin yerleşim
yerlerini işgal etmeye devam ederken, savaş uçakları da Lübnan'ın güneyini
bombalamayı sürdürdüler.
İSPANYA: ETA üyesi Juan Manuel
Soares, 1986 yılında 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan bombalama olayına
karışmaktan 1401 yıl hapse mahkum edildi.
İTALYA: İtalya'da muhalefet,
mültecilerin ülkeye kaçak girişlerinin 10 yıl süreyle yasaklanmasını istedi.
Lecce kenti sahilinde Irak'lı bir mültecinin boğularak öldürülmüş cesedi
bulundu.
KEŞMİR: Hint güvenlik görevlilerinin
gösteri yapan halkın üzerine ateş açması sonucu yedi kişi öldü. Hint
askerleriyle Müslüman gerillalar arasında çıkan çatışmalarda 15 gerilla öldü.
MALEZYA: Filipinli Müslüman
gerillalar oldukları belirtilen bir grup, 10'u turist 21 kişiyi kaçırdılar.
MISIR: İsrail'le işbirliği yapan
Başbakan Yardımcısı Yusuf Vali'ye hakaret ettikleri gerekçesiyle muhalif iki
gazeteciye 1 yıl hapis, bir
gazeteciye de para cezası verildi.
LÜBNAN: İsrail savaş uçakları
ülkenin güneyini bombalamaya devam etti; 1 işçi öldü, 3 işçi de yaralandı.
ÖZBEKİSTAN:Taşkent yakınlarında içinde
62 cesedin bulunduğu bir toplu mezar bulundu.
PAKİSTAN: Askerlerin darbesi sonucu
iktidardan indirilen devrik Başbakan Navaz Şerif, Karaçi'deki terörle mücadele
mahkemesi tarafından ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Balvali bölgesinde
Şii mezhebi taraftarlarının toplantı yerine bırakılan bombanın patlaması sonucu
15 kişi öldü.
SOMALİ: Ülkenin güneyinde aynı etnik
kökenden iki kabile arasında meydana gelen çatışma sonunda 14 kişi öldü, 20
kişi de yaralandı.
SRİ LANKA: Tamil gerillalarıyla
askerler arasında süren çatışmalarda 30 gerilla öldü.
SUUDİ
ARABİSTAN: Dışişleri
Bakanı'nın siyasi ilişkilerden sorumlu yardımcısı Prens Turki bin Muhammed,
Suudi Krallığı'nın insan haklarına duyduğu saygı nedeniyle, insan hakları
konusunda hem resmi hem de resmi olmayan sivil toplum kuruluşları kurulmasının
planlandığını söyledi. Nacran kentinde İsmailiye mezhebi yanlıları ile güvenlik
görevlileri arasında çıkan çatışmalarda 40 kişinin öldüğü bildirildi. Sudanlı
Camal el Beşir Adem'i bıçakla öldüren Etiyopya uyruklu Cemal Nur Zayno kılıçla
idam edildi.
TUNUS: Geçen yıldan beri pasaportu
elinden alınan ve sürekli olarak tehdit edilen gazeteci Tevfik Ben Birck'in,
Aloes Yayınevi binasında yaklaşık dört hafta süren açlık grevine polis son
verdi.
________________________
(*) Bu Rapor,
MAZLUMDER İnsan Hakları İhlallerini İzleme Komisyonu'nca hazırlanmıştır.
Ziyaretçi Sayımız : 4922108
