MAZLUMDER Cezaevi Komisyonu adına komisyon başkanı Av. Eyyup AKINCI ve üyeler Av. Samet BEYCİOĞLU ile Av. Emir Ali SPOR tarafından, 28.03.2022 tarihinde Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna ziyaret gerçekleştirilmiştir.

Ziyaret kapsamında uzun süredir cezaevinde tutulan siyasi mahpuslardan İrfan ÇAĞRICI, Necdet YÜKSEL, Harun İLHAN ve Rüştü AYTUFAN ile görüşülmüştür.

Görüşmelerde mahpusların genel durumları, cezaevi koşulları ve cezaevlerinde yaşanan güncel sorunlar, ağırlaştırılmış müebbet hükümlüleri için cezaevinde günlük yaşam, ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerine has infaz rejimi ve etkileri hakkında bilgi alınmıştır. Ayrıca dışarıdan içeriye selamlar iletilmiş, mahpuslar da içeriden dışarıya selamlarını göndermişlerdir.

Bu görüşme kapsamında ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerine has infaz rejimine göre mahpusların gündelik yaşantılarında yaklaşık 20 saatlerini ortalama 10 m2’lik tek kişilik bir odada geçirdikleri, kalan 4 saatlerini ise ortalama 7 metre uzunluğunda havalandırma diye tabir edilen bahçe kısmında geçirilebildiğini ifade etmişlerdir. Bu şekilde ortalama 10 m2’lik bir alan içinde mahpusların tüm hayatlarını sürdürmüş olmaları kötü muamele yasağına aykırıdır.

Görüşme yapılan mahpuslar bu şekilde uzun süreli cezaevi hayatının insan yaşamını ve psikolojisini ağır derecede yıprattığını söylemişler ve uzun süreli cezaevi hayatını elde tutulan küçük bir ağırlığa benzetmişlerdir. Yıllar geçtikçe elde o küçük ağırlığın nasıl dev bir kütle gibi ağırlaştığını, uzun süreli cezaevi hayatının insan ömrünü ve psikolojisini nasıl yıprattığını anlatmışlardır. Bundan başka uzun süreli cezaevi hayatını vücuttaki bir yanığa benzetmişler ve cezaevinin ilk on yılının derinin üstündeki bir yanık gibi, ikinci on yılının derinin altına işlemiş bir yanık gibi, üçüncü on yılının ise artık kemik ve sinirlere etki eden bir yanık gibi hasarlara ve acılara yol açtığı ifade etmişlerdir.

Cezaevinde tutulan ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpuslara eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi dışında diğer akrabalar ve yakınlarla görüşme hakkı verilmemektedir. Öz kardeşinden doğma yeğenlerine, gelin, damat gibi aile yakınlarına görüşme hakkı tanınmamaktadır. Bu uygulamalar özel hayata ve aile hayatına saygı hakkını ihlal etmektedir. Nitekim görüşmelerde mahpuslar da bu yöndeki şikâyetlerini dile getirmişlerdir.

Görüşülen mahpuslar cezaevi idaresinin genel politika olarak; adli mahkûmlara “suçlu”, siyasi mahkûmlara da “düşman” gözüyle baktıklarını, hukuka, vicdana ve insan haklarına aykırı bu bakış açısı sebebi ile “düşmanını” rahatsız etmek için hiçbir fırsatın idarece kaçırılmadığını, mahpusları asamadıkları için asmaktan beter bir hale getirmeye çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Cezaevlerinde gerçekleşen bu yöndeki baskı, tecrit ve psikolojik işkence uygulamalarını dile getirmişlerdir.

Yapılan görüşmeler çerçevesinde sonuç olarak:

     - Uzun süreli hapis cezasının insan haklarına aykırı olduğu, uzun süreli cezaevi hayatının ve cezaevi yaşam koşullarının mahpusların ıslahından öte pratikte sistematik bir işkence aygıtına dönüştüğü tarafımızca bir kez daha tespit edilmiştir.

     - Cezaevi idarelerinin bu uzun süreli hapis cezasını mahpuslar açısından çekilmez kılmak için her anı işkenceye çevirmek isteyen birer gönüllü personel gibi davrandıkları ise cezaevlerindeki hak ihlallerinin bir başka boyutudur.

     - İnsan haklarına aykırı bu uygulamalara son verilmesi için adalet bakanlığına çağrıda bulunmakta ve cezaevlerinin insan onuruna uygun yaşanılabilir yerler olması için mevzuatla birlikte uygulamanın da değiştirilmesi için çağrıda bulunmaktayız.

Son olarak Bolu F Tipi Cezaevinde mahpuslara yönelik sistematik hale getirilen baskı, tecrit ve işkencenin insan yaşamı ve onuru ile bağdaşmadığını bir kez daha tüm kamuoyuna bildiririz.

MAZLUMDER Cezaevi Komisyonu