ÖRGÜTLÜ İNSAN HAKLARI MÜCADELESİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Sayın Ankara, 09 Ağustos 2000

Ali ADAKOĞLU

Akit Gazetesi

İSTANBUL- Fax : 0212.445 21 74

ÖRGÜTLÜ İNSAN HAKLARI MÜCADELESİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Çağdaş toplumlar, artık birbirinden kopuk bireylerden çok, örgütlü insan topluluklarından oluşmaktadır. Bu örgütlü toplumsallaşma, kolektif özgürlükleri on plana çıkarmaktadır. Bir grup içinde yer almayan birey, kamusal yaşam üzerinde pek etkili olamamaktadır. Bu nedenle birleşme özgürlükleri (dernek, sendika, toplantı vb) hem çıkarları korumanın, hem de kamusal yaşama katılmanın en etkili araçlarıdır. Ne var ki otoriter devletler, örgütlenme özgürlüğünü güçleri yettiğince kısıtlamaktadırlar.

Türkiye'de örgütlenme özgürlüğüne ilişkin yasal düzenlemelerde oldukça geniş sınırlamalar getirilmiştir. Kaldı ki Türkiye Cumhuriyeti Devleti, daha ilk kuruluş yıllarında, kendi muhalefet partisini de iktidar güçlerine kurdurtmuş bir devlettir. Bu alışkanlığını daha sonraki yıllarda sürdürmüş ve gelenek haline getirerek bugüne kadar uygulamıştır. Bunun tipik örnekleri, hem siyasal partiler dünyasında, hem de meslek örgütleri ve odalar dünyasında görülmektedir.

Meslek kuruluşları, bazı işçi ve işveren kuruluşları ve odalar devletçe kurdurulmuş, akredite edilmiş ve daha çok resmi politikaların uygulanmasına aracılık etmişlerdir. Bu kuruluşlar, mensuplarının hakları ve çıkarları için çalışıyor gibi gözükseler de, aslında devlet güçlerince kendilerine verilen görevleri yerine getirmektedirler. Bu kuruluşlar, sivil toplumu oluşturmak, örgütlemek ve resmi toplum karşısında güçlendirmek gibi bir amaç içerisinde bulunmamaktadırlar. Aksine bu kuruluşlar, resmi politikaları belirleyen çevrelerin istemediği bir sivil toplum örgütlenmesinin gelişmesini önlemeye ve sivil toplumu kontrol etmeye çalışmaktadırlar. Bu nedenle bu kuruluşları, yasal konumlarına da uygun olarak yarı resmi kamu kuruluşları olarak görmek ve birer sivil toplum örgütü olarak tanımlamamak gerekmektedir.

İnsan hakları örgütlerinin devlet/hükümet dışı kalmaları özel bir önem taşımaktadır. Çünkü insan hakları mücadelesi, doğrudan ihlallerin ana kaynağını oluşturan devletlere yöneliktir. Ancak bu örgütler de, kendilerini sınırlayan yasal düzenlemeler ve bir türlü kurtulamadıkları kadro, eleman, finansman ve alt yapı yetersizlikleri, ama daha da önemlisi zihniyet problemleri yüzünden yeterli ölçüde işlevsel olamamakta ve sivil toplumu örgütlemekte gerekli başarıyı gösterememektedirler.

Sivil toplum örgütlerinin en önemli handikabı ise, insanımızdaki örgütlü toplumun önemine ilişkin bilinç eksikliğidir. Bu nedenlerle ülkemizdeki sivil toplum örgütlerinin refleksleri iyi çalışmamakta ve toplumu yeterince örgütleyememektedirler. Bu örgütlere toplum da yeterince sahip çıkmamakta, üye olmamakta ve çalışmalarına katılmamaktadır.

Tüm bu olumsuz faktörlere, resmi politikalarla uyumlu yayın yapan basın organlarının, sivil toplum örgütlerinin seslerini kamuoyuna duyurmada uyguladıkları çifte standardı da eklediğinizde, ülkemizde yüzlerce, binlerce örneği görülen sivil toplum örgütlerinin niçin bu kadar zayıf, etkisiz ve sessiz kaldıkları daha iyi anlaşılmaktadır. Bu haldeki sivil toplum örgütlerinin, resmi toplumun politika ve uygulamalarında sivil toplum lehine değişiklikler yaptıramamalarını da doğal karşılamak gerekmektedir. Kaldı ki resmi toplum, kendi ideolojisine aykırı düşünen ve davranan sivil toplum örgütlerini zaten yok saymakta ve marjinalleştirmek için gereken herşeyi yapmaktan kaçınmamaktadır. Tüm bu olumsuz koşullara rağmen Türkiye'nin insan hakları sorunlarının çözümlenmesi, örgütlü insan hakları mücadelesinin daha da geliştirilmesinden ve etkin kılınmasından geçmektedir.

Yılmaz Ensaroğlu

MAZLUMDER Genel Başkanı

YAYIN BİLGİLERİKategori Adı MakalelerTarih 2000-08-09
Şube ve Temsilcilerimiz
mazlumder-genel-merkez
İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği - MAZLUMDER GENEL MERKEZ
Adres: Molla Gürani Mh. Şehit Pilot Mahmut Nedim Sk, No: 5 Kat: 4 Fatih / İSTANBUL (Aksaray Metro Durağı B Kapısı Karşısı)
E-posta: mazlumder[a]gmail.com | Telefon: +90 (0212) 526 2440 | Faks: +90 (0212) 526 2438

Ziyaretçi Sayımız : 4643613